ദുര്ലഭം ത്രയമേവൈതദ്ദേവാനുഗ്രഹഹേതുകമ്.
മനുഷ്യത്വം മുമുക്ഷുത്വം മഹാപുരുഷസംശ്രയഃ৷৷3৷৷

ഇതഃ കോ ന്വസ്തി മൂഢാത്മാ യസ്തു സ്വാര്ഥേ പ്രമാദ്യതി.
ദുര്ലഭം മാനുഷം ദേഹം പ്രാപ്യ തത്രാപി പൌരുഷമ്৷৷5৷৷

അമൃതത്വസ്യ നാശാസ്തി വിത്തേനേത്യേവ ഹി ശ്രുതിഃ.
ബ്രവീതി കര്മണോ മുക്തേരഹേതുത്വം സ്ഫുടം യതഃ৷৷7৷৷

ഉദ്ധരേദാത്മനാത്മാനം മഗ്നം സംസാരവാരിധൌ.
യോഗാരൂഢത്വമാസാദ്യ സമ്യഗ്ദര്ശനനിഷ്ഠയാ৷৷9৷৷

ചിത്തസ്യ ശുദ്ധയേ കര്മ ന തു വസ്തൂപലബ്ധയേ.
വസ്തുസിദ്ധിര്വിചാരേണ ന കിംചിത്കര്മകോടിഭിഃ৷৷11৷৷

അര്ഥസ്യ നിശ്ചയോ ദൃഷ്ടോ വിചാരേണ ഹിതോക്തിതഃ.
ന സ്നാനേന ന ദാനേന പ്രാണായാമശതേന വാ৷৷13৷৷

അതോ വിചാരഃ കര്തവ്യോ ജിജ്ഞാസോരാത്മവസ്തുനഃ.
സമാസാദ്യ ദയാസിന്ധും ഗുരും ബ്രഹ്മവിദുത്തമമ്৷৷15৷৷

വിവേകിനോ വിരക്തസ്യ ശമാദിഗുണശാലിനഃ.
മുമുക്ഷോരേവ ഹി ബ്രഹ്മജിജ്ഞാസായോഗ്യതാ മതാ৷৷17৷৷

ആദൌ നിത്യാനിത്യവസ്തുവിവേകഃ പരിഗണ്യതേ.
ഇഹാമുത്രഫലഭോഗവിരാഗസ്തദനന്തരമ്৷৷19৷৷

സോയം നിത്യാനിത്യവസ്തുവിവേകഃ സമുദാഹൃതഃ.
തദ്വൈരാഗ്യം ജുഗുപ്സാ യാ ദര്ശനശ്രവണാദിഭിഃ৷৷21৷৷

സ്വലക്ഷ്യേ നിയതാവസ്ഥാ മനസഃ ശമ ഉച്യതേ.
വിഷയേഭ്യഃ പരാവര്ത്യ സ്ഥാപനം സ്വസ്വഗോലകേ৷৷23৷৷

സഹനം സര്വദുഃഖാനാമപ്രതീകാരപൂര്വകമ്.
ചിന്താവിലാപരഹിതം സാ തിതിക്ഷാ നിഗദ്യതേ৷৷25৷৷

സമ്യഗാസ്ഥാപനം ബുദ്ധേഃ ശുദ്ധേ ബ്രഹ്മണി സര്വദാ.
തത്സമാധാനമിത്യുക്തം ന തു ചിത്തസ്യ ലാലനമ്৷৷27৷৷

മന്ദമധ്യമരൂപാപി വൈരാഗ്യേണ ശമാദിനാ.
പ്രസാദേന ഗുരോഃ സേയം പ്രവൃദ്ധാ സൂയതേ ഫലമ്৷৷29৷৷

ഏതയോര്മന്ദതാ യത്ര വിരക്തത്വമുമുക്ഷയോഃ.
മരൌ സലിലവത്തത്ര ശമാദേര്ഭാനമാത്രതാ৷৷31৷৷

സ്വാത്മതത്ത്വാനുസംധാനം ഭക്തിരിത്യപരേ ജഗുഃ.
ഉക്തസാധനസംപന്നസ്തത്ത്വജിജ്ഞാസുരാത്മനഃ৷৷33৷৷

ബ്രഹ്മണ്യുപരതഃ ശാന്തോ നിരിന്ധന ഇവാനലഃ.
അഹേതുകദയാസിന്ധുര്ബന്ധുരാനമതാം സതാമ്৷৷35৷৷

സ്വാമിന്നമസ്തേ നതലോകബന്ധോ

കാരുണ്യസിന്ധോ പതിതം ഭവാബ്ധൌ.

മാമുദ്ധരാത്മീയകടാക്ഷദൃഷ്ട്യാ
ഋജ്വാതികാരുണ്യസുധാഭിവൃഷ്ട്യാ৷৷37৷৷

ശാന്താ മഹാന്തോ നിവസന്തി സന്തോ

വസന്തവല്ലോകഹിതം ചരന്തഃ.

തീര്ണാഃ സ്വയം ഭീമഭവാര്ണവം ജനാ-
നഹേതുനാന്യാനപി താരയന്തഃ৷৷39৷৷

ബ്രഹ്മാനന്ദരസാനുഭൂതികലിതൈഃ പൂതൈഃ സുശീതൈഃ സിതൈ-

ര്യുഷ്മദ്വാക്കലശോജ്ജ്ഞിതൈഃ ശ്രുതിസുഖൈര്വാക്യാമൃതൈഃ സേചയ.

സംതപ്തം ഭവതാപദാവദഹനജ്വാലാഭിരേനം പ്രഭോ
ധന്യാസ്തേ ഭവദീക്ഷണക്ഷണഗതേഃ പാത്രീകൃതാഃ സ്വീകൃതാഃ৷৷41৷৷

തഥാ വദന്തം ശരണാഗതം സ്വം

സംസാരദാവാനലതാപതപ്തമ്.

നിരീക്ഷ്യ കാരുണ്യസാര്ദ്രദൃഷ്ട്യാ
ദദ്യാദഭീതിം സഹസാ മഹാത്മാ৷৷43৷৷

മാ ഭൈഷ്ട വിദ്വംസ്തവ നാസ്ത്യപായഃ

സംസാരസിന്ധോസ്തരണേസ്ത്യുപായഃ.

യേനൈവ യാതാ യതയോസ്യ പാരം
തമേവ മാര്ഗം തവ നിര്ദിശാമി৷৷45৷৷

വേദാന്താര്ഥവിചാരേണ ജായതേ ജ്ഞാനമുത്തമമ്.
തേനാത്യന്തികസംസാരദുഃഖനാശോ ഭവത്യലമ്৷৷47৷৷

അജ്ഞാനയോഗാത്പരമാത്മനസ്തവ

ഹ്യനാത്മബന്ധസ്തത ഏവ സംസൃതിഃ.

തയോര്വിവേകോദിതബോധവഹ്നി-
രജ്ഞാനകാര്യം പ്രദഹേത്സമൂലമ്৷৷49৷৷

കോ നാമ ബന്ധഃ കഥമേഷ ആഗതഃ

കഥം പ്രതിഷ്ഠാസ്യ കഥം വിമോക്ഷഃ.

കോസാവനാത്മാ പരമഃ ക ആത്മാ
തയോര്വിവേകഃ കഥമേതദുച്യതാമ്৷৷51৷৷

ഋണമോചനകര്താരഃ പിതുഃ സന്തി സുതാദയഃ.
ബന്ധമോചനകര്താ തു സ്വസ്മാദന്യോ ന കശ്ചന৷৷53৷৷

പഥ്യമൌഷധസേവാ ച ക്രിയതേ യേന രോഗിണാ.
ആരോഗ്യസിദ്ധിര്ദൃഷ്ടായ നാന്യാനുഷ്ഠിതകര്മണാ৷৷55৷৷

അവിദ്യാകാമകര്മാദിപാശബന്ധം വിമോചിതുമ്.
കഃ ശക്നുയാദ്വിനാത്മാനം കല്പകോടിശതൈരപി৷৷57৷৷

വീണായാ രൂപസൌന്ദര്യം തന്ത്രീവാദനസൌഷ്ഠവമ്.
പ്രജാരഞ്ജനമാത്രം തന്ന സാമ്രാജ്യായ കല്പതേ৷৷59৷৷

അവിജ്ഞാതേ പരേ തത്ത്വേ ശാസ്ത്രാധീതിസ്തു നിഷ്ഫലാ.
വിജ്ഞാതേപി പരേ തത്ത്വേ ശാസ്ത്രാധീതിസ്തു നിഷ്ഫലാ৷৷61৷৷

അജ്ഞാനസര്പദഷ്ടസ്യ ബ്രഹ്മജ്ഞാനൌഷധം വിനാ.
കിമു വേദൈശ്ച ശാസ്ത്രൈശ്ച കിമു മന്ത്രൈഃ കിമൌഷധൈഃ৷৷63৷৷

അകൃത്വാ ദൃശ്യവിലയമജ്ഞാത്വാ തത്ത്വമാത്മനഃ.
ബാഹ്യശബ്ദൈഃ കുതോ മുക്തിരുക്തിമാത്രഫലൈര്നൃണാമ്৷৷65৷৷

ആപ്തോക്തിം ഖനനം തഥോപരിശിലാപാകര്ഷണം സ്വീകൃതിം

നിക്ഷേപഃ സമപേക്ഷതേ ന ഹി ബഹിഃ ശബ്ദൈസ്തു നിര്ഗച്ഛതി.

തദ്വദ്ബ്രഹ്മവിദോപദേശമനനധ്യാനാദിഭിര്ലഭ്യതേ
മായാകാര്യതിരോഹിതം സ്വമമലം തത്ത്വം ന ദുര്യുക്തിഭിഃ৷৷67৷৷

യസ്ത്വയാദ്യ കൃതഃ പ്രശ്നോ വരീയാഞ്ശാസ്ത്രവിന്മതഃ.
സൂത്രപ്രായോ നിഗൂഢാര്ഥോ ജ്ഞാതവ്യശ്ച മുമുക്ഷുഭിഃ৷৷69৷৷

മോക്ഷസ്യ ഹേതുഃ പ്രഥമോ നിഗദ്യതേ

വൈരാഗ്യമത്യന്തമനിത്യവസ്തുഷു.

തതഃ ശമശ്ചാപി ദമസ്തിതിക്ഷാ
ന്യാസഃ പ്രസക്താഖിലകര്മണാം ഭൃശമ്৷৷71৷৷

യദ്ബോദ്ധവ്യം തവേദാനീമാത്മാനാത്മവിവേചനമ്.
തദുച്യതേ മയാ സമ്യക്ഛ്രുത്വാത്മന്യവധാരയ৷৷73৷৷

അഹം മമേതി പ്രഥിതം ശരീരം

മോഹാസ്പദം സ്ഥൂലമിതീര്യതേ ബുധൈഃ.

നഭോനഭസ്വദ്ദഹനാമ്ബുഭൂമയഃ
സൂക്ഷ്മാണി ഭൂതാനി ഭവന്തി താനി৷৷75৷৷

യ ഏഷു മൂഢാ വിഷയേഷു ബദ്ധാ

രാഗോരുപാശേന സുദുര്ദമേന.

ആയാന്തി നിര്യാന്ത്യധ ഊര്ധ്വമുച്ചൈഃ
സ്വകര്മദൂതേന ജവേന നീതാഃ৷৷77৷৷

ദോഷേണ തീവ്രോ വിഷയഃ കൃഷ്ണസര്പവിഷാദപി.
വിഷം നിഹന്തി ഭോക്താരം ദ്രഷ്ടാരം ചക്ഷുഷാപ്യയമ്৷৷79৷৷

ആപാതവൈരാഗ്യവതോ മുമുക്ഷൂ-

ന്ഭവാബ്ധിപാരം പ്രതിയാതുമുദ്യതാന്.

ആശാഗ്രഹോ മജ്ജയതേന്തരാലേ
നിഗൃഹ്യ കണ്ഠേ വിനിവര്ത്യ വേഗാത്৷৷81৷৷

വിഷമവിഷയമാര്ഗേ ഗച്ഛതോനച്ഛബുദ്ധേഃ

പ്രതിപദമഭിഘാതോ മൃത്യുരപ്യേഷ സിദ്ധഃ.

ഹിതസുജനഗുരൂക്ത്യാ ഗച്ഛതഃ സ്വസ്യ യുക്ത്യാ
പ്രഭവതി ഫലസിദ്ധിഃ സത്യമിത്യേവ വിദ്ധി৷৷83৷৷

അനുക്ഷണം യത്പരിഹൃത്യ കൃത്യ-

മനാദ്യവിദ്യാകൃതബന്ധമോക്ഷണമ്.

ദേഹഃ പരാര്ഥോയമമുഷ്യ പോഷണേ
യഃ സജ്ജതേ സ സ്വമനേന ഹന്തി৷৷85৷৷

മോഹ ഏവ മഹാമൃത്യുര്മുമുക്ഷോര്വപുരാദിഷു.
മോഹോ വിനിര്ജിതോ യേന സ മുക്തിപദമര്ഹതി৷৷87৷৷

ത്വങ്മാംസരുധിരസ്നായുമേദോമജ്ജാസ്ഥിസംകുലമ്.
പൂര്ണം മൂത്രപുരീഷാഭ്യാം സ്ഥൂലം നിന്ദ്യമിദം വപുഃ৷৷89৷৷

ബാഹ്യേന്ദ്രിയൈഃ സ്ഥൂലപദാര്ഥസേവാം

സ്രക്ചന്ദനസ്ത്ര്യാദിവിചിത്രരൂപാമ്.

കരോതി ജീവഃ സ്വയമേതദാത്മനാ
തസ്മാത്പ്രശസ്തിര്വപുഷോസ്യ ജാഗരേ৷৷91৷৷

സ്ഥൂലസ്യ സംഭവജരാമരണാനി ധര്മാഃ

സ്ഥൌല്യാദയോ ബഹുവിധാഃ ശിശുതാദ്യവസ്ഥാഃ.

വര്ണാശ്രമാദിനിയമാ ബഹുധാമയാഃ സ്യുഃ
പൂജാവമാനബഹുമാനമുഖാ വിശേഷാഃ৷৷93৷৷

നിഗദ്യതേന്തഃകരണം മനോ ധീ-

രഹംകൃതിശ്ചിത്തമിതി സ്വവൃത്തിഭിഃ.

മനസ്തു സംകല്പവികല്പനാദിഭി-
ര്ബുദ്ധിഃ പദാര്ഥാധ്യവസായധര്മതഃ৷৷95৷৷

പ്രാണാപാനവ്യാനോദാനസമാനാ ഭവത്യസൌ പ്രാണഃ.
സ്വയമേവ വൃത്തിഭേദാദ്വികൃതേര്ഭേദാത്സുവര്ണസലിലമിവ৷৷97৷৷

ഇദം ശരീരം ശ്രൃണു സൂക്ഷ്മസംജ്ഞിതം

ലിങ്ഗം ത്വപഞ്ചീകൃതഭൂതസംഭവമ്.

സവാസനം കര്മഫലാനുഭാവകം
സ്വാജ്ഞാനതോനാദിരൂപാധിരാത്മനഃ৷৷99৷৷

ധീമാത്രകോപാധിരശേഷസാക്ഷീ

ന ലിപ്യതേ തത്കൃതകര്മലേപൈഃ.

യസ്മാദസങ്ഗസ്തത ഏവ കര്മഭി-
ര്ന ലിപ്യതേ കിംചിദുപാധിനാ കൃതൈഃ৷৷101৷৷

അന്ധത്വമന്ദത്വപുത്വധര്മാഃ

സൌഗുണ്യവൈഗുണ്യവശാദ്ധി ചക്ഷുഷഃ.

ബാധിര്യമൂകത്വമുഖാസ്തഥൈവ
ശ്രോത്രാദിധര്മാ ന തു വേത്തുരാത്മനഃ৷৷103৷৷

അന്തഃകരണമേതേഷു ചക്ഷുരാദിഷു വര്ഷ്മണി.
അഹമിത്യഭിമാനേന തിഷ്ഠത്യാഭാസതേജസാ৷৷105৷৷

വിഷയാണാമാനുകൂല്യേ സുഖീ ദുഃഖീ വിപര്യയേ.
സുഖം ദുഃഖം ച തദ്ധര്മഃ സദാനന്ദസ്യ നാത്മനഃ৷৷107৷৷

തത ആത്മാ സദാനന്ദോ നാസ്യ ദുഃഖം കദാചന.

യത്സുഷുപ്തൌ നിര്വിഷയ ആത്മാനന്ദോനുഭൂയതേ.
ശ്രുതിഃ പ്രത്യക്ഷമൈതിഹ്യമനുമാനം ച ജാഗ്രതി৷৷109৷৷

സന്നാപ്യസന്നാപ്യുഭയാത്മികാ നോ

ഭിന്നാപ്യഭിന്നാപ്യുഭയാത്മികാ നോ.

സാങ്ഗാപ്യനങ്ഗാപ്യുഭയാത്മികാ നോ
മഹാദ്ഭുതാനിര്വചനീയരൂപാ৷৷111৷৷

വിക്ഷേപശക്തീ രജസഃ ക്രിയാത്മികാ

യതഃ പ്രവൃത്തിഃ പ്രസൃതാ പുരാണീ.

രാഗാദയോസ്യാഃ പ്രഭവന്തി നിത്യം
ദുഃഖാദയോ യേ മനസോ വികാരാഃ৷৷113৷৷

ഏഷാവൃതിര്നാമ തമോഗുണസ്യ

ശക്തിര്യയാ വസ്ത്വവഭാസതേന്യഥാ.

സൈഷാ നിദാനം പുരുഷസ്യ സംസൃതേ-
ര്വിക്ഷേപശക്തേഃ പ്രസരസ്യ ഹേതുഃ৷৷115৷৷

അഭാവനാ വാ വിപരീതഭാവനാ

സംഭാവനാ വിപ്രതിപത്തിരസ്യാഃ.

സംസര്ഗയുക്തം ന വിമുഞ്ചതി ധ്രുവം
വിക്ഷേപശക്തിഃ ക്ഷപയത്യജസ്രമ്৷৷117৷৷

സത്ത്വം വിശുദ്ധം ജലവത്തഥാപി

താഭ്യാം മിലിത്വാ സരണായ കല്പതേ.

യത്രാത്മബിമ്ബഃ പ്രതിബിമ്ബിതഃ സ-
ന്പ്രകാശയത്യര്ക ഇവാഖിലം ജഡമ്৷৷119৷৷

വിശുദ്ധസത്ത്വസ്യ ഗുണാഃ പ്രസാദഃ

സ്വാത്മാനുഭൂതിഃ പരമാ പ്രശാന്തിഃ.

തൃപ്തിഃ പ്രഹര്ഷഃ പരമാത്മനിഷ്ഠാ
യയാ സദാനന്ദരസം സമൃച്ഛതി৷৷121৷৷

സര്വപ്രകാരപ്രമിതിപ്രശാന്തി-

ര്ബീജാത്മനാവസ്ഥിതിരേവ ബുദ്ധേഃ.

സുഷുപ്തിരത്രാസ്യ കില പ്രതീതിഃ
കിംചിന്ന വേദ്മീതി ജഗത്പ്രസിദ്ധേഃ৷৷123৷৷

മായാ മായാകാര്യം സര്വം മഹദാദി ദേഹപര്യന്തമ്.
അസദിദമനാത്മതത്ത്വം വിദ്ധി ത്വം മരുമരീചികാകല്പമ്৷৷125৷৷

അസ്തി കശ്ചിത്സ്വയം നിത്യമഹംപ്രത്യയലമ്ബനഃ.
അവസ്ഥാത്രയസാക്ഷീ സന്പഞ്ചകോശവിലക്ഷണഃ৷৷127৷৷

യഃ പശ്യതി സ്വയം സര്വം യം ന വ്യാപ്നോതി കിംചന.
യശ്ചേതയതി ബുദ്ധ്യാദി ന തദ്യം ചേതയത്യയമ്৷৷129৷৷

യസ്യ സംനിധിമാത്രേണ ദേഹേന്ദ്രിയമനോധിയഃ.
വിഷയേഷു സ്വകീയേഷു വര്തന്തേ പ്രേരിതാ ഇവ৷৷131৷৷

ഏഷോന്തരാത്മാ പുരുഷഃ പുരാണോ

നിരന്തരാഖണ്ഡസുഖാനുഭൂതിഃ.

സദൈകരൂപഃ പ്രതിബോധമാത്രോ
യേനേഷിതാ വാഗസവശ്ചരന്തി৷৷133৷৷

ജ്ഞാതാ മനോഹംകൃതിവിക്രിയാണാം

ദേഹേന്ദ്രിയപ്രാണകൃതക്രിയാണാമ്.

അയോഗ്നിവത്താനനു വര്തമാനോ
ന ചേഷ്ടതേ നോ വികരോതി കിംചന৷৷135৷৷

പ്രകൃതിവികൃതിഭിന്നഃ ശുദ്ധബോധസ്വഭാവഃ

സദസദിദമശേഷം ഭാസയന്നിര്വിശേഷഃ.

വിലസതി പരമാത്മാ ജാഗ്രദാദിഷ്വവസ്ഥാ-
സ്വഹമഹമിതി സാക്ഷാത്സാക്ഷിരൂപേണ ബുദ്ധേഃ৷৷137৷৷

അത്രാനാത്മന്യഹമിതി മതിര്ബന്ധ ഏഷോസ്യ പുംസഃ

പ്രാപ്തോജ്ഞാനാജ്ജനനമരണക്ലേശസംപാതഹേതുഃ.

യേനൈവായം വപുരിദമസത്സത്യമിത്യാത്മബുദ്ധ്യാ
പുഷ്യത്യുക്ഷത്യവതി വിഷയൈസ്തന്തുഭിഃ കോശകൃദ്വത്৷৷139৷৷

അഖണ്ഡനിത്യാദ്വയബോധശക്ത്യാ

സ്ഫുരന്തമാത്മാനമനന്തവൈഭവമ്.

സമാവൃണോത്യാവൃതിശക്തിരേഷാ
തമോമയീ രാഹുരിവാര്കബിമ്ബമ്৷৷141৷৷

മഹാമോഹഗ്രാഹഗ്രസനഗലിതാത്മാവഗമനോ

ധിയോ നാനാവസ്ഥാഃ സ്വയമഭിനയംസ്തദ്ഗുണതയാ.

അപാരേ സംസാരേ വിഷയവിഷപൂരേ ജലനിധൌ
നിമജ്ജ്യോന്മജ്ജ്യായം ഭ്രമതി കുമതിഃ കുത്സിതഗതിഃ৷৷143৷৷

കബലിതദിനനാഥേ ദുര്ദിനേ സാന്ദ്രമേഘൈ-

ര്വ്യഥയതി ഹിമഝഞ്ഝാവായുരുഗ്രോ യഥൈതാന്.

അവിരതതമസാത്മന്യാവൃതേ മൂഢബുദ്ധിം
ക്ഷപയതി ബഹുദുഃഖൈസ്തീവ്രവിക്ഷേപശക്തിഃ৷৷145৷৷

ബീജം സംസൃതിഭൂമിജസ്യ തു തമോ ദേഹാത്മധീരങ്കുരോ

രാഗഃ പല്ലവമമ്ബു കര്മ തു വപുഃ സ്കന്ധോസവഃ ശാഖികാഃ.

അഗ്രാണീന്ദ്രിയസംഹതിശ്ച വിഷയാഃ പുഷ്പാണി ദുഃഖം ഫലം
നാനാകര്മസമുദ്ഭവം ബഹുവിധം ഭോക്താത്ര ജീവഃ ഖഗഃ৷৷147৷৷

നാസ്ത്രൈര്ന ശസ്ത്രൈരനിലേന വഹ്നിനാ

ച്ഛേത്തും ന ശക്യോ ന ച കര്മകോടിഭിഃ.

വിവേകവിജ്ഞാനമഹാസിനാ വിനാ
ധാതുഃ പ്രസാദേന ശിതേന മഞ്ജുനാ৷৷149৷৷

കോശൈരന്നമയാദ്യൈഃ പഞ്ചഭിരാത്മാ ന സംവൃതോ ഭാതി.
നിജശക്തിസമുത്പന്നൈഃ ശൈവലപടലൈരിവാമ്ബു വാപീസ്ഥമ്৷৷151৷৷

പഞ്ചാനാമപി കോശാനാമപവാദേ വിഭാത്യയം ശുദ്ധഃ.
നിത്യാനന്ദൈകരസഃ പ്രത്യഗ്രൂപഃ പരഃ സ്വയംജ്യോതിഃ৷৷153৷৷

മുഞ്ജാദിഷീകാമിവ ദൃശ്യവര്ഗാ-

ത്പ്രത്യഞ്ചമാത്മാനമസങ്ഗമക്രിയമ്.

വിവിച്യ തത്ര പ്രവിലാപ്യ സര്വം
തദാത്മനാ തിഷ്ഠതി യഃ സ മുക്തഃ৷৷155৷৷

പൂര്വം ജനേരപി മൃതേരഥ നായമസ്തി

ജാതക്ഷണക്ഷണഗുണോനിയതസ്വഭാവഃ.

നൈകോ ജഡശ്ച ഘടവത്പരിദൃശ്യമാനഃ
സ്വാത്മാ കഥം ഭവതി ഭാവവികാരവേത്താ৷৷157৷৷

ദേഹതദ്ധര്മതത്കര്മതദവസ്ഥാദിസാക്ഷിണഃ.
സത ഏവ സ്വതഃ സിദ്ധം തദ്വൈലക്ഷണ്യമാത്മനഃ৷৷159৷৷

ത്വങ്മാംസമേദോസ്ഥിപുരീഷരാശാ-

വഹംമതിം മൂഢജനഃ കരോതി.

വിലക്ഷണം വേത്തി വിചാരശീലോ
നിജസ്വരൂപം പരമാര്ഥഭൂതമ്৷৷161৷৷

അത്രാത്മബുദ്ധിം ത്യജ മൂഢബുദ്ധേ

ത്വങ്മാംസമേദോസ്ഥിപുരീഷരാശൌ.

സര്വാത്മനി ബ്രഹ്മണി നിര്വികല്പേ
കുരുഷ്വ ശാന്തിം പരമാം ഭജസ്വ৷৷163৷৷

ഛായാശരീരേ പ്രതിബിമ്ബഗാത്രേ

യത്സ്വപ്നദേഹേ ഹൃദി കല്പിതാങ്ഗേ.

യഥാത്മബുദ്ധിസ്തവ നാസ്തി കാചി-
ജ്ജീവച്ഛരീരേ ച തഥൈവ മാസ്തു৷৷165৷৷

കര്മേന്ദ്രിയൈഃ പഞ്ചഭിരഞ്ചിതോയം

പ്രാണോ ഭവേത്പ്രാണമയസ്തു കോശഃ.

യേനാത്മവാനന്നമയോനുപൂര്ണഃ
പ്രവര്തതേസൌ സകലക്രിയാസു৷৷167৷৷

ജ്ഞാനേന്ദ്രിയാണി ച മനശ്ച മനോമയഃ സ്യാ-

ത്കോശോ മമാഹമിതി വസ്തുവികല്പഹേതുഃ.

സംജ്ഞാദിഭേദകലനാകലിതോ ബലീയാം-
സ്തത്പൂര്വകോശമനുപൂര്യ വിജൃമ്ഭതേ യഃ৷৷169৷৷

ന ഹ്യസ്ത്യവിദ്യാ മനസോതിരിക്താ

മനോ ഹ്യവിദ്യാ ഭവബന്ധഹേതുഃ.

തസ്മിന്വിനഷ്ടേ സകലം വിനഷ്ടം
വിജൃമ്ഭിതേസ്മിന്സകലം വിജൃമ്ഭതേ৷৷171৷৷

സുഷുപ്തികാലേ മനസി പ്രലീനേ

നൈവാസ്തി കിംചിത്സകലപ്രസിദ്ധേഃ.

അതോ മനഃകല്പിത ഏവ പുംസഃ.
സംസാര ഏതസ്യ ന വസ്തുതോസ്തി৷৷173৷৷

ദേഹാദിസര്വവിഷയേ പരികല്പ്യ രാഗം

ബധ്നാതി തേന പുരുഷം പശുവദ്ഗുണേന.

വൈരസ്യമത്ര വിഷവത്സുവിധായ പശ്ചാ-
ദേനം വിമോചയതി തന്മന ഏവ ബന്ധാത്৷৷175৷৷

വിവേകവൈരാഗ്യഗുണാതിരേകാ-

ച്ഛുദ്ധത്വമാസാദ്യ മനോ വിമുക്ത്യൈ.

ഭവത്യതോ ബുദ്ധിമതോ മുമുക്ഷോ-
സ്താഭ്യാം ദൃഢാമ്യാം ഭവിതവ്യമഗ്രേ৷৷177৷৷

മനഃ പ്രസൂതേ വിഷയാനശേഷാ-

ന്സ്ഥൂലാത്മനാ സൂക്ഷ്മതയാ ച ഭോക്തുഃ.

ശരീരവര്ണാശ്രമജാതിഭേദാ-
ന്ഗുണക്രിയാഹേതുഫലാനി നിത്യമ്৷৷179৷৷

അധ്യാസദോഷാത്പുരുഷസ്യ സംസൃതി-

രധ്യാസബന്ധസ്ത്വമുനൈവ കല്പിതഃ.

രജസ്തമോദോഷവതോവിവേകിനോ
ജന്മാദിദുഃഖസ്യ നിദാനമേതത്৷৷181৷৷

തന്മനഃശോധനം കാര്യം പ്രയത്നേന മുമുക്ഷുണാ.
വിശുദ്ധേ സതി ചൈതസ്മിന്മുക്തിഃ കരഫലായതേ৷৷183৷৷

മനോമയോ നാപി ഭവേത്പരാത്മാ

ഹ്യാദ്യന്തവത്ത്വാത്പരിണാമിഭാവാത്.

ദുഃഖാത്മകത്വാദ്വിഷയത്വഹേതോ-
ര്ദ്രഷ്ടാ ഹി ദൃശ്യാത്മതയാ ന ദൃഷ്ടഃ৷৷185৷৷

അനുവ്രജച്ചിത്പ്രതിബിമ്ബശക്തി-

ര്വിജ്ഞാനസംജ്ഞഃ പ്രകൃതേര്വികാരഃ.

ജ്ഞാനക്രിയാവാനഹമിത്യജസ്രം
ദേഹേന്ദ്രിയാദിഷ്വഭിമന്യതേ ഭൃശമ്৷৷187৷৷

ഭുങ്ക്തേ വിചിത്രാസ്വപി യോനിഷു വ്രജ-

ന്നായാതി നിര്യാത്യധ ഊര്ധ്വമേഷഃ.

അസ്യൈവ വിജ്ഞാനമയസ്യ ജാഗ്ര-
ത്സ്വപ്നാദ്യവസ്ഥാഃ സുഖദുഃഖഭോഗഃ৷৷189৷৷

യോയം വിജ്ഞാനമയഃ പ്രാണേഷു ഹൃദി സ്ഫുരത്സ്വയംജ്യോതിഃ.
കൂടസ്ഥഃ സന്നാത്മാ കര്താ ഭോക്താ ഭവത്യുപാധിസ്ഥഃ৷৷191৷৷

ഉപാധിസംബന്ധവശാത്പരാത്മാ-

പ്യുപാധിധര്മാനനുഭാതി തദ്ഗുണഃ.

അയോവികാരാനവികാരിവഹ്നിവ-
ത്സദൈകരൂപോപി പരഃ സ്വഭാവാത്৷৷193৷৷

അതോസ്യ ജീവഭാവോപി നിത്യോ ഭവതി സംസൃതിഃ.
ന നിവര്തേത തന്മോക്ഷഃ കഥം മേ ശ്രീഗുരോ വദ৷৷195৷৷

ഭ്രാന്തിം വിനാ ത്വസങ്ഗസ്യ നിഷ്ക്രിയസ്യ നിരാകൃതേഃ.
ന ഘടേതാര്ഥസംബന്ധോ നഭസോ നീലതാദിവത്৷৷197৷৷

യാവദ്ഭ്രാന്തിസ്താവദേവാസ്യ സത്താ

മിഥ്യാജ്ഞാനോജ്ജൃമ്ഭിതസ്യ പ്രമാദാത്.

രജ്ജ്വാം സര്പോ ഭ്രാന്തികാലീന ഏവ
ഭ്രാന്തേര്നാശേ നൈവ സര്പോസ്തി തദ്വത്৷৷199৷৷

പ്രബോധേ സ്വപ്നവത്സര്വം സഹമൂലം വിനശ്യതി.
അനാദ്യപീദം നോ നിത്യം പ്രാഗഭാവ ഇവ സ്ഫുടമ്৷৷201৷৷

ജീവത്വം ന തതോന്യത്തു സ്വരൂപേണ വിലക്ഷണമ്.
സംബന്ധഃ സ്വാത്മനോ ബുദ്ധ്യാ മിഥ്യാജ്ഞാനപുരഃസരഃ৷৷203৷৷

തദാത്മാനാത്മനോഃ സമ്യഗ്വിവേകേനൈവ സിധ്യതി.
തതോ വിവേകഃ കര്തവ്യഃ പ്രത്യഗാത്മാസദാത്മനോഃ৷৷205৷৷

അസന്നിവൃത്തൌ തു സദാത്മനഃ സ്ഫുട-

പ്രതീതിരേതസ്യ ഭവേത്പ്രതീചഃ.

തതോ നിരാസഃ കരണീയ ഏവാ-
സദാത്മനഃ സാധ്വഹമാദിവസ്തുനഃ৷৷207৷৷

ആനന്ദപ്രതിബിമ്ബചുമ്ബിതതനുര്വൃത്തിസ്തമോജൃമ്ഭിതാ

സ്യാദാനന്ദമയഃ പ്രിയാദിഗുണകഃ സ്വേഷ്ടാര്ഥലാഭോദയഃ.

പുണ്യസ്യാനുഭവേ വിഭാതി കൃതിനാമാനന്ദരൂപഃ സ്വയം
ഭൂത്വാ നന്ദതി യത്ര സാധു തനുഭൃന്മാത്രഃ പ്രയത്നം വിനാ৷৷209৷৷

നൈവായമാനന്ദമയഃ പരാത്മാ

സോപാധികത്വാത്പ്രകൃതേര്വികാരാത്.

കാര്യത്വഹേതോഃ സുകൃതക്രിയായാ
വികാരസംഘാതസമാഹിതത്വാത്৷৷211৷৷

യോയമാത്മാ സ്വയംജ്യോതിഃ പഞ്ചകോശവിലക്ഷണഃ.

അവസ്ഥാത്രയസാക്ഷീ സന്നിര്വികാരോ നിരഞ്ജനഃ.
സദാനന്ദഃ സ വിജ്ഞേയഃ സ്വാത്മത്വേന വിപശ്ചിതാ৷৷213৷৷

ശ്രീഗുരുരുവാച --
സത്യമുക്തം ത്വയാ വിദ്വന് നിപുണോസി വിചാരണേ.
അഹമാദിവികാരാസ്തേ തദഭാവോയമപ്യഥ৷৷215৷৷

തത്സാക്ഷികം ഭവേത്തത്തദ്യദ്യദ്യേനാനുഭൂയതേ.
കസ്യാപ്യനനുഭൂതാര്ഥേ സാക്ഷിത്വം നോപയുജ്യതേ৷৷217৷৷

ജാഗ്രത്സ്വപ്നസുഷുപ്തിഷു സ്ഫുടതരം യോസൌ സമുജ്ജൃമ്ഭതേ

പ്രത്യഗ്രൂപതയാ സദാഹമഹമിത്യന്തഃ സ്ഫുരന്നേകധാ.

നാനാകാരവികാരഭാജിന ഇമാന്പശ്യന്നഹംധീമുഖാ-
ന്നിത്യാനന്ദചിദാത്മനാ സ്ഫുരതി തം വിദ്ധി സ്വമേതം ഹൃദി৷৷219৷৷

ഘടം ജലം തദ്ഗതമര്കബിമ്ബം

വിഹായ സര്വം ദിവി വീക്ഷ്യതേര്കഃ

തടസ്ഥിതസ്തത്ിത്രതയാവഭാസകഃ
സ്വയംപ്രകാശോ വിദുഷാ യഥാ തഥാ৷৷221৷৷

നിത്യം വിമും സര്വഗതം സുസൂക്ഷ്മ-

മന്തര്ബഹിഃ ശൂന്യമനന്യമാത്മനഃ.

വിജ്ഞായ സമ്യങ്നിജരൂപമേത-
ത്പുമാന്വിപാപ്മാ വിരജാ വിമൃത്യുഃ৷৷223৷৷

ബ്രഹ്മാഭിന്നത്വവിജ്ഞാനം ഭവമോക്ഷസ്യ കാരണമ്.
യേനാദ്വിതീയമാനന്ദം ബ്രഹ്മ സംപദ്യതേ ബുധഃ৷৷225৷৷

സത്യം ജ്ഞാനമനന്തം ബ്രഹ്മ വിശുദ്ധം പരം സ്വതഃ സിദ്ധമ്.
നിത്യാനന്ദൈകരസം പ്രത്യഗഭിന്നം നിരന്തരം ജയതി৷৷227৷৷

യദിദം സകലം വിശ്വം നാനാരൂപം പ്രതീതമജ്ഞാനാത്.
തത്സര്വം ബ്രഹ്മൈവ പ്രത്യസ്താശേഷഭാവനാദോഷമ്৷৷229৷৷

കേനാപി മൃദ്ഭിന്നതയാ സ്വരൂപം

ഘടസ്യ സംദര്ശയിതും ന ശക്യതേ.

അതോ ഘടഃ കല്പിത ഏവ മോഹാ-
ന്മൃദേവ സത്യം പരമാര്ഥഭൂതമ്৷৷231৷৷

ബ്രഹ്മൈവേദം വിശ്വമിത്യേവ വാണീ

ശ്രൌതീ ബ്രൂതേഥര്വനിഷ്ഠാ വരിഷ്ഠാ.

തസ്മാത്സര്വം ബ്രഹ്മമാത്രം ഹി വിശ്വം
നാധിഷ്ഠാനാദ്ഭിന്നതാരോപിതസ്യ৷৷233৷৷

ഈശ്വരോ വസ്തുതത്ത്വജ്ഞോ ന ചാഹം തേഷ്വവസ്ഥിതഃ.
ന ച മത്സ്ഥാനി ഭൂതാനീത്യേവമേവ വ്യചീകഥത്৷৷235৷৷

അതഃ പൃഥങ്നാസ്തി ജഗത്പരാത്മനഃ

പൃഥക്പ്രതീതിസ്തു മൃഷാ ഗുണാദിവത്.

ആരോപിതസ്യാസ്തി കിമര്ഥവത്താ-
ധിഷ്ഠാനമാഭാതി തഥാ ഭ്രമേണ৷৷237৷৷

അതഃ പരം ബ്രഹ്മ സദദ്വിതീയം

വിശുദ്ധവിജ്ഞാനഘനം നിരഞ്ജനമ്.

പ്രശാന്തമാദ്യന്തവിഹീനമക്രിയം
നിരന്തരാനന്ദരസസ്വരൂപമ്৷৷239৷৷

ജ്ഞാതൃജ്ഞേയജ്ഞാനശൂന്യമനന്തം നിര്വികല്പകമ്.
കേവലാഖണ്ഡചിന്മാത്രം പരം തത്ത്വം വിദുര്ബുധാഃ৷৷241৷৷

തത്ത്വംപദാഭ്യാമഭിധീയമാനയോ-

ര്ബ്രഹ്മാത്മനോഃ ശോധിതയോര്യദീത്ഥമ്.

ശ്രുത്യാ തയോസ്തത്ത്വമസീതി സമ്യ-
ഗേകത്വമേവ പ്രതിപാദ്യതേ മുഹുഃ৷৷243৷৷

തയോര്വിരോധോയമുപാധികല്പിതോ

ന വാസ്തവഃ കശ്ചിദുപാധിരേഷഃ.

ഈശസ്യ മായാ മഹദാദികാരണം
ജീവസ്യ കാര്യം ശ്രൃണു പഞ്ച കോശാഃ৷৷245৷৷

അഥാത ആദേശ ഇതി ശ്രുതിഃ സ്വയം

നിഷേധതി ബ്രഹ്മണി കല്പിതം ദ്വയമ്.

ശ്രുതിപ്രമാണാനുഗൃഹീതയുക്ത്യാ
തയോര്നിരാസഃ കരണീയ ഏവമ്৷৷247৷৷

തതസ്തു തൌ ലക്ഷണയാ സുലക്ഷ്യൌ

തയോരഖണ്ഡൈകരസത്വസിദ്ധയേ.

നാലം ജഹത്യാ ന തഥാജഹത്യാ
കിം തൂഭയാര്ഥൈകതയൈവ ഭാവ്യമ്৷৷249৷৷

സംലക്ഷ്യ ചിന്മാത്രതയാ സദാത്മനോ-

രഖണ്ഡഭാവഃ പരിചീയതേ ബുധൈഃ.

ഏവം മഹാവാക്യശതേന കഥ്യതേ
ബ്രഹ്മാത്മനോരൈക്യമഖണ്ഡഭാവഃ৷৷251৷৷

മൃത്കാര്യം സകലം ഘടാദി സതതം മൃന്മാത്രമേവാഭിത-

സ്തദ്വത്സജ്ജനിതം സദാത്മകമിദം സന്മാത്രമേവാഖിലമ്.

യസ്മാന്നാസ്തി സതഃ പരം കിമപി തത്സത്യം സ ആത്മാ സ്വയം
തസ്മാത്തത്ത്വമസി പ്രശാന്തമമലം ബ്രഹ്മാദ്വയം യത്പരമ്৷৷253৷৷

ജാതിനീതികുലഗോത്രദൂരഗം

നാമരൂപഗുണദോഷവര്ജിതമ്.

ദേശകാലവിഷയാതിവര്തി യ-
ദ്ബ്രഹ്മ തത്ത്വമസി ഭാവയാത്മനി৷৷255৷৷

ഷഡ്ഭിരൂര്മിഭിരയോഗി യോഗിഹൃ-

ദ്ഭാവിതം ന കരണൈര്വിഭാവിതമ്.

ബുദ്ധ്യവേദ്യമനവദ്യഭൂതി യ-
ദ്ബ്രഹ്മ തത്ത്വമസി ഭാവയാത്മനി৷৷257৷৷

ജന്മവൃദ്ധിപരിണത്യപക്ഷയ-

വ്യാധിനാശനവിഹീനമവ്യയമ്.

വിശ്വസൃഷ്ട്യവനഘാതകാരണം
ബ്രഹ്മ തത്ത്വമസി ഭാവയാത്മനി৷৷259৷৷

ഏകമേവ സദനേകകാരണം

കാരണാന്തരനിരാസകാരണമ്.

കാര്യകാരണവിലക്ഷണം സ്വയം
ബ്രഹ്മ തത്ത്വമസി ഭാവയാത്മനി৷৷261৷৷

യദ്വിഭാതി സദനേകധാ ഭ്രമാ-

ന്നാമരൂപഗുണവിക്രിയാത്മനാ.

ഹേമവത്സ്വയമവിക്രിയം സദാ
ബ്രഹ്മ തത്ത്വമസി ഭാവയാത്മനി৷৷263৷৷

ഉക്തമര്ഥമിമമാത്മനി സ്വയം

ഭാവയ പ്രഥിതയുക്തിഭിര്ധിയാ.

സംശയാദിരഹിതം കരാമ്ബുവ-
ത്തേന തത്ത്വനിഗമോ ഭവിഷ്യതി৷৷265৷৷

ബുദ്ധൌ ഗുഹായാം സദസദ്വിലക്ഷണം

ബ്രഹ്മാസ്തി സത്യം പരമദ്വിതീയമ്.

തദാത്മനാ യോത്ര വസേദ്ഗുഹായാം
പുനര്ന തസ്യാങ്ഗഗുഹാപ്രവേശഃ৷৷267৷৷

അഹം മമേതി യോ ഭാവോ ദേഹാക്ഷാദാവനാത്മനി.
അധ്യാസോയം നിരസ്തവ്യോ വിദുഷാ സ്വാത്മനിഷ്ഠയാ৷৷269৷৷

ലോകാനുവര്തനം ത്യക്ത്വാ ത്യക്ത്വാ ദേഹാനുവര്തനമ്.
ശാസ്ത്രാനുവര്തനം ത്യക്ത്വാ സ്വാധ്യാസാപനയം കുരു৷৷271৷৷

സംസാരകാരാഗൃഹമോക്ഷമിച്ഛോ-

രയോമയം പാദനിബദ്ധശ്രൃങ്ഖലമ്.

വദന്തി തജ്ജ്ഞാഃ പടുവാസനാത്രയം
യോസ്മാദ്വിമുക്തഃ സമുപൈതി മുക്തിമ്৷৷273৷৷

അന്തഃശ്രിതാനന്തദുരന്തവാസനാ-

ധൂലീവിലിപ്താ പരമാത്മവാസനാ.

പ്രജ്ഞാതിസംഘര്ഷണതോ വിശുദ്ധാ
പ്രതീയതേ ചന്ദനഗന്ധവത്സ്ഫുടാ৷৷275৷৷

യഥാ യഥാ പ്രത്യഗവസ്ഥിതം മന-

സ്തഥാ തഥാ മുഞ്ചതി ബാഹ്യവാസനാഃ.

നിഃശേഷമോക്ഷേ സതി വാസനാനാ-
മാത്മാനുഭൂതിഃ പ്രതിബന്ധശൂന്യാ৷৷277৷৷

തമോ ദ്വാഭ്യാം രജഃ സത്ത്വാത്സത്ത്വം ശുദ്ധേന നശ്യതി.
തസ്മാത്സത്ത്വമവഷ്ടഭ്യ സ്വാധ്യാസാപനയം കുരു৷৷279৷৷

നാഹം ജീവഃ പരം ബ്രഹ്മേത്യതദ്വ്യാവൃത്തിപൂര്വകമ്.
വാസനാവേഗതഃ പ്രാപ്തസ്വാധ്യാസാപനയം കുരു৷৷281৷৷

അന്നദാനവിസര്ഗാഭ്യാമീഷന്നാസ്തി ക്രിയാ മുനേഃ.
തദേകനിഷ്ഠയാ നിത്യം സ്വാധ്യാസാപനയം കുരു৷৷283৷৷

അഹംഭാവസ്യ ദേഹേസ്മിന്നിഃശേഷവിലയാവധി.
സാവധാനേന യുക്താത്മാ സ്വാധ്യാസാപനയം കുരു৷৷285৷৷

നിദ്രായാ ലോകവാര്തായാഃ ശബ്ദാദേരപി വിസ്മൃതേഃ.
ക്വചിന്നാവസരം ദത്ത്വാ ചിന്തയാത്മാനമാത്മനി৷৷287৷৷

ഘടാകാശം മഹാകാശ ഇവാത്മാനം പരാത്മനി.
വിലാപ്യാഖണ്ഡഭാവേന തൂഷ്ണീം ഭവ സദാ മുനേ৷৷289৷৷

ചിദാത്മനി സദാനന്ദേ ദേഹാരൂഢാമഹംധിയമ്.
നിവേശ്യ ലിങ്ഗമുത്സൃജ്യ കേവലോ ഭവ സര്വദാ৷৷291৷৷

യത്സത്യഭൂതം നിജരൂപമാദ്യം

ചിദദ്വയാനന്ദമരൂപമക്രിയമ്.

തദേത്യ മിഥ്യാവപുരുത്സൃജൈത-
ച്ഛൈലൂഷവദ്വേഷമുപാത്തമാത്മനഃ৷৷293৷৷

അഹംപദാര്ഥസ്ത്വഹമാദിസാക്ഷീ

നിത്യം സുഷുപ്താവപി ഭാവദര്ശനാത്.

ബ്രൂതേ ഹ്യജോ നിത്യ ഇതി ശ്രുതിഃ സ്വയം
തത്പ്രത്യഗാത്മാ സദസദ്വിലക്ഷണഃ৷৷295৷৷

അതോഭിമാനം ത്യജ മാംസപിണ്ഡേ

പിണ്ഡാഭിമാനിന്യപി ബുദ്ധികല്പിതേ.

കാലത്രയാബാധ്യമഖണ്ഡബോധം
ജ്ഞാത്വാ സ്വമാത്മാനമുപൈഹി ശാന്തിമ്৷৷297৷৷

സന്ത്യന്യേ പ്രതിബന്ധാഃ പുംസഃ സംസാരഹേതവോ ദൃഷ്ടാഃ.
തേഷാമേഷാം മൂലം പ്രഥമവികാരോ ഭവത്യഹംകാരഃ৷৷299৷৷

അഹംകാരഗ്രഹാന്മുക്തഃ സ്വരൂപമുപപദ്യതേ.
ചന്ദ്രവദ്വിമലഃ പൂര്ണഃ സദാനന്ദഃ സ്വയംപ്രഭഃ৷৷301৷৷

ബ്രഹ്മാനന്ദനിധിര്മഹാബലവതാഹംകാരഘോരാഹിനാ

സംവേഷ്ട്യാത്മനി രക്ഷ്യതേ ഗുണമയൈശ്ചണ്ഡൈസ്ത്രിഭിര്മസ്തകൈഃ.

വിജ്ഞാനാഖ്യമഹാസിനാ ദ്യുതിമതാ വിച്ഛിദ്യ ശീര്ഷത്രയം
നിര്മൂല്യാഹിമിമം നിധിം സുഖകരം ധീരോനുഭോക്തും ക്ഷമഃ৷৷303৷৷

അഹമോത്യന്തനിവൃത്ത്യാ തത്കൃതനാനാവികല്പസംഹൃത്യാ.
പ്രത്യക്തത്ത്വവിവേകാദയമഹമസ്മീതി വിന്ദതേ തത്ത്വമ്৷৷305৷৷

സദൈകരൂപസ്യ ചിദാത്മനോ വിഭോ-

രാനന്ദര്മൂതേരനവദ്യകീര്തേഃ.

നൈവാന്യഥാ ക്വാപ്യവികാരിണസ്തേ
വിനാഹമധ്യാസമമുഷ്യ സംസൃതിഃ৷৷307৷৷

തതോഹമാദേര്വിനിവര്ത്യ വൃത്തിം

സംത്യക്തരാഗഃ പരമാര്ഥലാഭാത്.

തൂഷ്ണീം സമാസ്സ്വാത്മസുഖാനുഭൂത്യാ
പൂര്ണാത്മനാ ബ്രഹ്മണി നിര്വികല്പഃ৷৷309৷৷

നിഗൃഹ്യ ശത്രോരഹമോവകാശഃ

ക്വചിന്ന ദേയോ വിഷയാനുചിന്തയാ.

സ ഏവ സംജീവനഹേതുരസ്യ
പ്രക്ഷീണജമ്ബീരതരോരിവാമ്ബു৷৷311৷৷

കാര്യപ്രവര്ധനാദ്ബീജപ്രവൃദ്ധിഃ പരിദൃശ്യതേ.
കാര്യനാശാദ്ബീജനാശസ്തസ്മാത്കാര്യം നിരോധയേത്৷৷313৷৷

സംസാരബന്ധവിച്ഛിത്ത്യൈ തദ്ദ്വയം പ്രദഹേദ്യതിഃ.
വാസനാവൃദ്ധിരേതാഭ്യാം ചിന്തയാ ക്രിയയാ ബഹിഃ৷৷315৷৷

സര്വത്ര സര്വതഃ സര്വം ബ്രഹ്മമാത്രാവലോകനമ്.
സദ്ഭാവവാസനാദാര്ഢ്യാത്തത്ത്രയം ലയമശ്നുതേ৷৷317৷৷

സദ്വാസനാസ്ഫൂര്തിവിജൃമ്ഭണേ സതി

ഹ്യസൌ വിലീനാ ത്വഹമാദിവാസനാ.

അതിപ്രകൃഷ്ടാപ്യരുണപ്രഭായാം
വിലീയതേ സാധു യഥാ തമിസ്രാ৷৷319৷৷

ദൃശ്യം പ്രതീതം പ്രവിലാപയന്സ്വയം

സന്മാത്രമാനന്ദഘനം വിഭാവയന്.

സമാഹിതഃ സന്ബഹിരന്തരം വാ
കാലം നയേഥാഃ സതി കര്മബന്ധേ৷৷321৷৷

ന പ്രമാദാദനര്ഥോന്യോ ജ്ഞാനിനഃ സ്വസ്വരൂപതഃ.
തതോ മോഹസ്തതോഹംധീസ്തതോ ബന്ധസ്തതോ വ്യഥാ৷৷323৷৷

യഥാ പ്രകൃഷ്ടം ശൈവാലം ക്ഷണമാത്രം ന തിഷ്ഠതി.
ആവൃണോതി തഥാ മായാ പ്രാജ്ഞം വാപി പരാങ്മുഖമ്৷৷325৷৷

വിഷയേഷ്വാവിശച്ചേതഃ സംകല്പയതി തദ്ഗുണാന്.
സമ്യക്സംകല്പനാത്കാമഃ കാമാത്പുംസഃ പ്രവര്തനമ്৷৷327৷৷

അതഃ പ്രമാദാന്ന പരോസ്തി മൃത്യു-

ര്വിവേകിനോ ബ്രഹ്മവിദഃ സമാധൌ.

സമാഹിതഃ സിദ്ധിമുപൈതി സമ്യ-
ക്സമാഹിതാത്മാ ഭവ സാവധാനഃ৷৷329৷৷

യദാ കദാ വാപി വിപശ്ചിദേഷ

ബ്രഹ്മണ്യനന്തേപ്യണുമാത്രഭേദമ്.

പശ്യത്യഥാമുഷ്യ ഭയം തദേവ
യദീക്ഷിതം ഭിന്നതയാ പ്രമാദാത്৷৷331৷৷

സത്യാഭിസംധാനരതോ വിമുക്തോ

മഹത്ത്വമാത്മീയമുപൈതി നിത്യമ്.

മിഥ്യാഭിസംധാനരതസ്തു നശ്യേ-
ദ്ദൃഷ്ടം തദേതദ്യദചോരചോരയോഃ৷৷333৷৷

ബാഹ്യാനുസംധിഃ പരിവര്ധയേത്ഫലം

ദുര്വാസനാമേവ തതസ്തതോധികാമ്.

ജ്ഞാത്വാ വിവേകൈഃ പരിഹൃത്യ ബാഹ്യം
സ്വാത്മാനുസധിം വിദധീത നിത്യമ്৷৷335৷৷

കഃ പണ്ഡിതഃ സന്സദസദ്വിവേകീ

ശ്രുതിപ്രമാണഃ പരമാര്ഥദര്ശീ.

ജാനന്ഹി കുര്യാദസതോവലമ്ബം
സ്വപാതഹേതോഃ ശിശുവന്മുമുക്ഷുഃ৷৷337৷৷

അന്തര്ബഹിഃ സ്വം സ്ഥിരജങ്ഗമേഷു

ജ്ഞാനാത്മനാധാരതയാ വിലോക്യ.

ത്യക്താഖിലോപാധിരഖണ്ഡരൂപഃ
പൂര്ണാത്മനാ യഃ സ്ഥിത ഏഷ മുക്തഃ৷৷339৷৷

ദൃശ്യസ്യാഗ്രഹണം കഥം നു ഘടതേ ദേഹാത്മനാ തിഷ്ഠതോ

ബാഹ്യാര്ഥാനുഭവപ്രസക്തമനസസ്തത്തത്ക്രിയാം കുര്വതഃ.

സംന്യസ്താഖിലധര്മകര്മവിഷയൈര്നിത്യാത്മനിഷ്ഠാപരൈ-
സ്തത്ത്വജ്ഞൈഃ കരണീയമാത്മനി സദാനന്ദേച്ഛുഭിര്യത്നതഃ৷৷341৷৷

ആരൂഢശക്തേരഹമോ വിനാശഃ

കര്തും ന ശക്യഃ സഹസാപി പണ്ഡിതൈഃ.

യേ നിര്വികല്പാഖ്യസമാധിനിശ്ലാ-
സ്താനന്തരാനന്തഭവാ ഹി വാസനാഃ৷৷343৷৷

വിക്ഷേപശക്തിവിജയോ വിഷമോ വിധാതും

നിഃശേഷമാവരണശക്തിനിവൃത്ത്യഭാവേ.

ദൃഗ്ദൃശ്യയോഃ സ്ഫുടപയോജലവദ്വിഭാഗേ

നശ്യേത്തദാവരണമാത്മനി ച സ്വഭാവാത്.

നിഃസംശയേന ഭവതി പ്രതിബന്ധശൂന്യോ
നിക്ഷേപണം ന ഹി തദാ യദി ചേന്മൃഷാര്ഥേ৷৷345৷৷

പരാവരൈകത്വവിവേകവഹ്നി-

ര്ദഹത്യവിദ്യാഗഹനം ഹ്യശേഷമ്.

കിം സ്യാത്പുനഃസംസരണസ്യ ബീജ-
മദ്വൈതഭാവം സമുപേയുഷോസ്യ৷৷347৷৷

ഏതത്ിത്രതയം ദൃഷ്ടം സമ്യഗ്രജ്ജുസ്വരൂപവിജ്ഞാനാത്.
തസ്മാദ്വസ്തുസതത്ത്വം ജ്ഞാതവ്യം ബന്ധമുക്തയേ വിദുഷാ৷৷349৷৷

തതോ വികാരാഃ പ്രകൃതേരഹംമുഖാ

ദേഹാവസാനാ വിഷയാശ്ച സര്വേ.

ക്ഷണേന്യഥാഭാവിന ഏഷ ആത്മാ
നോദേതി നാപ്യേതി കദാപി നാന്യഥാ৷৷351৷৷

ഇത്ഥം വിപശ്ചിത്സദസദ്വിഭജ്യ

നിശ്ചിത്യ തത്ത്വം നിജബോധദൃഷ്ട്യാ.

ജ്ഞാത്വാ സ്വമാത്മാനമഖണ്ഡബോധം
തേഭ്യോ വിമുക്തഃ സ്വയമേവ ശാമ്യതി৷৷353৷৷

ത്വമഹമിദമിതീയം കല്പനാ ബുദ്ധിദോഷാ-

ത്പ്രഭവതി പരമാത്മന്യദ്വയേ നിര്വിശേഷേ.

പ്രവിലസതി സമാധാവസ്യ സര്വോ വികല്പോ
വിലയനമുപഗച്ഛേദ്വസ്തുതത്ത്വാവധൃത്യാ৷৷355৷৷

സമാഹിതാ യേ പ്രവിലാപ്യ ബാഹ്യം

ശ്രോത്രാദി ചേതഃ സ്വമഹം ചിദാത്മനി.

ത ഏവ മുക്താ ഭവപാശബന്ധൈ-
ര്നാന്യേ തു പാരോക്ഷ്യകഥാഭിധായിനഃ৷৷357৷৷

സതി സക്തോ നരോ യാതി സദ്ഭാവം ഹ്യേകനിഷ്ഠയാ.
കീടകോ ഭ്രമരം ധ്യായന്ഭ്രമരത്വായ കല്പതേ৷৷359৷৷

അതീവ സൂക്ഷ്മം പരമാത്മതത്ത്വം

ന സ്ഥൂലദൃഷ്ട്യാ പ്രതിപത്തുമര്ഹതി.

സമാധിനാത്യന്തസുസൂക്ഷ്മവൃത്ത്യാ
ജ്ഞാതവ്യമാര്യൈരതിശുദ്ധബുദ്ധിഭിഃ৷৷361৷৷

നിരന്തരാഭ്യാസവശാത്തദിത്ഥം

പക്വം മനോ ബ്രഹ്മണി ലീയതേ യദാ.

തദാ സമാധിഃ സ വികല്പവര്ജിതഃ
സ്വതോദ്വയാനന്ദരസാനുഭാവകഃ৷৷363৷৷

ശ്രുതേഃ ശതഗുണം വിദ്യാന്മനനം മനനാദപി.
നിദിധ്യാസം ലക്ഷഗുണമനന്തം നിര്വികല്പകമ്৷৷365৷৷

അതഃ സമാധത്സ്വ യതേന്ദ്രിയഃ സദാ

നിരന്തരം ശാന്തമനാഃ പ്രതീചി.

വിധ്വംസയ ധ്വാന്തമനാദ്യവിദ്യയാ
കൃതം സദേകത്വവിലോകനേന৷৷367৷৷

ഏകാന്തസ്ഥിതിരിന്ദ്രിയോപരമണേ ഹേതുര്ദമശ്ചേതസഃ

സംരോധേ കരണം ശമേന വിലയം യായാദഹംവാസനാ.

തേനാനന്ദരസാനുഭൂതിരചലാ ബ്രാഹ്മീ സദാ യോഗിന-
സ്തസ്മാച്ചിത്തനിരോധ ഏവ സതതം കാര്യഃ പ്രയത്നാന്മുനേഃ৷৷369৷৷

ദേഹപ്രാണേന്ദ്രിയമനോബുദ്ധ്യാദിഭിരുപാധിഭിഃ.
യൈര്യൈര്വൃത്തേഃ സമായോഗസ്തത്തദ്ഭാവോസ്യ യോഗിനഃ৷৷371৷৷

അന്തസ്ത്യാഗോ ബഹിസ്ത്യാഗോ വിരക്തസ്യൈവ യുജ്യതേ.
ത്യജത്യന്തര്ബഹിഃസങ്ഗം വിരക്തസ്തു മുമുക്ഷയാ৷৷373৷৷

വൈരാഗ്യബോധൌ പുരുഷസ്യ പക്ഷിവ-

ന്പക്ഷൌ വിജാനീഹി വിചക്ഷണ ത്വമ്.

വിമുക്തിസൌധാഗ്രതലാധിരോഹണം
താഭ്യാം വിനാ നാന്യതരേണ സിധ്യതി৷৷375৷৷

വൈരാഗ്യാന്ന പരം സുഖസ്യ ജനകം പശ്യാമി വശ്യാത്മന-

സ്തച്ചേച്ഛുദ്ധതരാത്മബോധസഹിതം സ്വാരാജ്യസാമ്രാജ്യധുക്.

ഏതദ്ദ്വാരമജസ്രമുക്തിയുവതേര്യസ്മാത്ത്വമസ്മാത്പരം
സര്വത്രാസ്പൃഹയാ സദാത്മനി സദാ പ്രജ്ഞാം കുരു ശ്രേയസേ৷৷377৷৷

ലക്ഷ്യേ ബ്രഹ്മണി മാനസം ദൃഢതരം സംസ്ഥാപ്യ ബാഹ്യേന്ദ്രിയം

സ്വസ്ഥാനേ വിനിവേശ്യ നിശ്ചലതനുശ്ചോപേക്ഷ്യ ദേഹസ്ഥിതിമ്.

ബ്രഹ്മാത്മൈക്യമുപേത്യ തന്മയതയാ ചാഖണ്ഡവൃത്ത്യാനിശം
ബ്രഹ്മാനന്ദരസം പിബാത്മനി മുദാ ശൂന്യൈഃ കിമന്യൈര്ഭ്രമൈഃ৷৷379৷৷

ഏഷ സ്വയംജ്യോതിരശേഷസാക്ഷീ

വിജ്ഞാനകോശേ വിലസത്യജസ്രമ്.

ലക്ഷ്യം വിധായൈനമസദ്വിലക്ഷണ-
മഖണ്ഡവൃത്ത്യാത്മതയാനുഭാവയ৷৷381৷৷

അത്രാത്മത്വം ദൃഢീകുര്വന്നഹമാദിഷു സംത്യജന്.
ഉദാസീനതയാ തേഷു തിഷ്ഠേദ്ധടപടാദിവത്৷৷383৷৷

ദേഹേന്ദ്രിയപ്രാണമനോഹമാദിഭിഃ

സ്വാജ്ഞാനക്ലൃപ്തൈരഖിലൈരുപാധിഭിഃ.

വിമുക്തമാത്മാനമഖണ്ഡരൂപം
പൂര്ണം മഹാകാശമിവാവലോകയേത്৷৷385৷৷

ബ്രഹ്മാദിസ്തമ്ബപര്യന്താ മൃഷാമാത്രാ ഉപാധയഃ.
തതഃ പൂര്ണം സ്വമാത്മാനം പശ്യേദേകാത്മനാ സ്ഥിതമ്৷৷387৷৷

സ്വയം ബ്രഹ്മാ സ്വയം വിഷ്ണുഃ സ്വയമിന്ദ്രഃ സ്വയം ശിവഃ.
സ്വയം വിശ്വമിദം സര്വം സ്വസ്മാദന്യന്ന കിംചന৷৷389৷৷

തരങ്ഗഫേനഭ്രമവുദ്ബുദാദി സര്വം സ്വരൂപേണ ജലം യഥാ തഥാ.
ചിദേവ ദേഹാദ്യഹമന്തമേതത്സര്വം ചിദേവൈകരസം വിശുദ്ധമ്৷৷391৷৷

ക്രിയാസമഭിഹാരേണ യത്ര നാന്യദിതി ശ്രുതിഃ.
ബ്രവീതി ദ്വൈതരാഹിത്യം മിഥ്യാധ്യാസനിവൃത്തയേ৷৷393৷৷

വക്തവ്യം കിമു വിദ്യതേത്ര ബഹുധാ ബ്രഹ്മൈവ ജീവഃ സ്വയം

ബ്രഹ്മൈതജ്ജഗദാപരാണു സകലം ബ്രഹ്മാദ്വിതീയം ശ്രുതേഃ.

ബ്രഹ്മൈവാഹമിതി പ്രബുദ്ധമതയഃ സംത്യക്തബാഹ്യാഃ സ്ഫുടം
ബ്രഹ്മീഭൂയ വസന്തി സംതതചിദാനന്ദാത്മനൈവ ധ്രുവമ്৷৷395৷৷

ശവാകാരം യാവദ്ഭജതി മനുജസ്താവദശുചിഃ

പരേഭ്യഃ സ്യാത്ക്ലേശോ ജനനമരണവ്യാധിനിരയാഃ.

യദാത്മാനം ശുദ്ധം കലയതി ശിവാകാരമചലം
തദാ തേഭ്യോ മുക്തോ ഭവതി ഹി തദാഹ ശ്രുതിരപി৷৷397৷৷

സമാഹിതായാം സതി ചിത്തവൃത്തൌ

പരാത്മനി ബ്രഹ്മണി നിര്വികല്പേ.

ന ദൃശ്യതേ കശ്ചിദയം വികല്പഃ
പ്രജല്പമാത്രഃ പരിശിഷ്യതേ തതഃ৷৷399৷৷

ദ്രഷ്ടൃദര്ശനദൃശ്യാദിഭാവശൂന്യൈകവസ്തുനി.
നിര്വികാരേ നിരാകാരേ നിര്വിശേഷേ ഭിദാ കുതഃ৷৷401৷৷

തേജസീവ തമോ യത്ര വിലീനം ഭ്രാന്തികാരണമ്.
അദ്വിതീയേ പരേ തത്ത്വേ നിര്വിശേഷേ ഭിദാ കുതഃ৷৷403৷৷

ന ഹ്യസ്തി വിശ്വം പരതത്ത്വബോധാ-

ത്സദാത്മനി ബ്രഹ്മണി നിര്വികല്പേ.

കാലത്രയേ നാപ്യഹിരീക്ഷിതോ ഗുണേ
ന ഹ്യമ്ബുബിന്ദുര്മൃഗതൃഷ്ണികായാമ്৷৷405৷৷

അനന്യത്വമധിഷ്ഠാനാദാരോപ്യസ്യ നിരീക്ഷിതമ്.
പണ്ഡിതൈ രജ്ജുസര്പാദൌ വികല്പോ ഭ്രാന്തിജീവനഃ৷৷407৷৷

കിമപി സതതബോധം കേവലാനന്ദരൂപം

നിരുപമമതിവേലം നിത്യമുക്തം നിരീഹമ്.
നിരവധി ഗഗനാഭം നിഷ്കലം നിര്വികല്പം
ഹൃദി കലയതി വിദ്വാന്ബ്രഹ്മ പൂര്ണം സമാധൌ৷৷409৷৷

അജരമമരമസ്താഭാസവസ്തുസ്വരൂപം

സ്തിമിതസലിലരാശിപ്രഖ്യമാഖ്യാവിഹീനമ്.

ശമിതഗുണവികാരം ശാശ്വതം ശാന്തമേകം
ഹൃദി കലയതി വിദ്വാന്ബ്രഹ്മ പൂര്ണം സമാധൌ৷৷411৷৷

സര്വോപാധിവിനിര്മുക്തം സച്ചിദാനന്ദമദ്വയമ്.
ഭാവയാത്മാനമാത്മസ്ഥം ന ഭൂയഃ കല്പസേധ്വനേ৷৷413৷৷

സതതവിമലബോധാനന്ദരൂപം സമേത്യ

ത്യജ ജഡമലരൂപോപാധിമേതം സുദൂരേ.

അഥ പുനരപി നൈവ സ്മര്യതാം വാന്തവസ്തു
സ്മരണവിഷയഭൂതം കല്പതേ കുത്സനായ৷৷415৷৷

പ്രാരബ്ധസൂത്രഗ്രഥിതം ശരീരം

പ്രയാതു വാ തിഷ്ഠതു ഗോരിവ സ്രക്.

ന തത്പുനഃ പശ്യതി തത്ത്വവേത്താ-
നന്ദാത്മനി ബ്രഹ്മണി ലീനവൃത്തിഃ৷৷417৷৷

സംസിദ്ധസ്യ ഫലം ത്വേതജ്ജീവന്മുക്തസ്യ യോഗിനഃ.
ബഹിരന്തഃ സദാനന്ദരസാസ്വാദനമാത്മനി৷৷419৷৷

യദ്യുത്തരോത്തരാഭാവഃ പൂര്വപൂര്വം തു നിഷ്ഫലമ്.
നിവൃത്തിഃ പരമാ തൃപ്തിരാനന്ദോനുപമഃ സ്വതഃ৷৷421৷৷

വിദ്യാഫലം സ്യാദസതോ നിവൃത്തിഃ

പ്രവൃത്തിരജ്ഞാനഫലം തദീക്ഷിതമ്.

തജ്ജ്ഞാജ്ഞയോര്യന്മൃഗതൃഷ്ണികാദൌ
നോ ചേദ്വിദോ ദൃഷ്ടഫലം കിമസ്മാത്৷৷423৷৷

വാസനാനുദയോ ഭോഗ്യേ വൈരാഗ്യസ്യ തദാവധിഃ.

അഹംഭാവോദയാഭാവോ ബോധസ്യ പരമാവധിഃ.
ലീനവൃത്തേരനുത്പത്തിര്മര്യാദോപരതേസ്തു സാ৷৷425৷৷

സ്ഥിതപ്രജ്ഞോ യതിരയം യഃ സദാനന്ദമശ്നുതേ.
ബ്രഹ്മണ്യേവ വിലീനാത്മാ നിര്വികാരോ വിനിഷ്ക്രിയഃ৷৷427৷৷

യസ്യ സ്ഥിതാ ഭവേത്പ്രജ്ഞാ യസ്യാനന്ദോ നിരന്തരഃ.
പ്രപഞ്ചോ വിസ്മൃതപ്രായഃ സ ജീവന്മുക്ത ഇഷ്യതേ৷৷429৷৷

ശാന്തസംസാരകലനഃ കലാവാനപി നിഷ്കലഃ.
യഃ സചിത്തോപി നിശ്ചിത്തഃ സ ജീവന്മുക്ത ഇഷ്യതേ৷৷431৷৷

അതീതാനനുസംധാനം ഭവിഷ്യദവിചാരണമ്.
ഔദാസീന്യമപി പ്രാപ്തേ ജീവന്മുക്തസ്യ ലക്ഷണമ്৷৷433৷৷

ഇഷ്ടാനിഷ്ടാര്ഥസംപ്രാപ്തൌ സമദര്ശിതയാത്മനി.
ഉഭയത്രാവികാരിത്വം ജീവന്മുക്തസ്യ ലക്ഷണമ്৷৷435৷৷

ദേഹേന്ദ്രിയാദൌ കര്തവ്യേ മമാഹംഭാവവര്ജിതഃ.
ഔദാസീന്യേന യസ്തിഷ്ഠേത്സ ജീവന്മുക്ത ഇഷ്യതേ৷৷437৷৷

ദേഹേന്ദ്രിയേഷ്വഹംഭാവ ഇദംഭാവസ്തദന്യകേ.
യസ്യ നോ ഭവതഃ ക്വാപി സ ജീവന്മുക്ത ഇഷ്യതേ৷৷439৷৷

സാധുഭിഃ പൂജ്യമാനേസ്മിന്പീഡ്യമാനേപി ദുര്ജനൈഃ.
സമഭാവോ ഭവേദ്യസ്യ സ ജീവന്മുക്ത ഇഷ്യതേ৷৷441৷৷

വിജ്ഞാതബ്രഹ്മതത്ത്വസ്യ യഥാപൂര്വം ന സംസൃതിഃ.
അസ്തി ചേന്ന സ വിജ്ഞാതബ്രഹ്മഭാവോ ബഹിര്മുഖഃ৷৷443৷৷

അത്യന്തകാമുകസ്യാപി വൃത്തിഃ കുണ്ഠതി മാതരി.
തഥൈവ ബ്രഹ്മണി ജ്ഞാതേ പൂര്ണാനന്ദേ മനീഷിണഃ৷৷445৷৷

സുഖാദ്യനുഭവോ യാവത്താവത്പ്രാരബ്ധമിഷ്യതേ.
ഫലോദയഃ ക്രിയാപൂര്വോ നിഷ്ക്രിയോ ന ഹി കുത്രചിത്৷৷447৷৷

യത്കൃതം സ്വപ്നവേലായാം പുണ്യം വാ പാപമുല്ബണമ്.
സുപ്തോത്ഥിതസ്യ കിം തത്സ്യാത്സ്വര്ഗായ നരകായ വാ৷৷449৷৷

ന നഭോ ഘടയോഗേന സുരാഗന്ധേന ലിപ്യതേ.
തഥാത്മോപാധിയോഗേന തദ്ധര്മൈര്നൈവ ലിപ്യതേ৷৷451৷৷

വ്യാഘ്രബുദ്ധ്യാ വിനിര്മുക്തോ ബാണഃ പശ്ചാത്തു ഗോമതൌ.
ന തിഷ്ഠതി ച്ഛിനത്ത്യേവ ലക്ഷ്യം വേഗേന നിര്ഭരമ്৷৷453৷৷

ഉപാധിതാദാത്മ്യവിഹീനകേവല-

ബ്രഹ്മാത്മനൈവാത്മനി തിഷ്ഠതോ മുനേഃ.

പ്രാരബ്ധസദ്ഭാവകഥാ ന യുക്താ
സ്വപ്നാര്ഥസംബന്ധകഥേവ ജാഗ്രതഃ৷৷455৷৷

ന തസ്യ മിഥ്യാര്ഥസമര്ഥനേച്ഛാ

ന സംഗ്രഹസ്തജ്ജഗതോപി ദൃഷ്ടഃ.

തത്രാനുവൃത്തിര്യദി ചേന്മൃഷാര്ഥേ
ന നിദ്രയാ മുക്ത ഇതീഷ്യതേ ധ്രുവമ്৷৷457৷৷

കര്മണാ നിര്മിതോ ദേഹഃ പ്രാരബ്ധം തസ്യ കല്പ്യതാമ്.
നാനാദേരാത്മനോ യുക്തം നൈവാത്മാ കര്മനിര്മിതഃ৷৷459৷৷

പ്രാരബ്ധം സിധ്യതി തദാ യദാ ദേഹാത്മനാ സ്ഥിതിഃ.

ദേഹാത്മഭാവോ നൈവേഷ്ടഃ പ്രാരബ്ധം ത്യജ്യതാമതഃ.
ശരീരസ്യാപി പ്രാരബ്ധകല്പനാ ഭ്രാന്തിരേവ ഹി৷৷461৷৷

ജ്ഞാനേനാജ്ഞാനകാര്യസ്യ സമൂലസ്യ ലയോ യദി.

തിഷ്ഠത്യയം കഥം ദേഹ ഇതി ശങ്കാവതോ ജഡാന്.
സമാധാതും ബാഹ്യദൃഷ്ട്യാ പ്രാരബ്ധം വദതി ശ്രുതിഃ৷৷463৷৷

പരിപൂര്ണമനാദ്യന്തമപ്രമേയമവിക്രിയമ്.
ഏകമേവാദ്വയം ബ്രഹ്മ നേഹ നാനാസ്തി കിംചന৷৷465৷৷

പ്രത്യഗേകരസം പൂര്ണമനന്തം സര്വതോമുഖമ്.
ഏകമേവാദ്വയം ബ്രഹ്മ നേഹ നാനാസ്തി കിംചന৷৷467৷৷

നിര്ഗുണം നിഷ്കലം സൂക്ഷ്മം നിര്വികല്പം നിരഞ്ജനമ്.
ഏകമേവാദ്വയം ബ്രഹ്മ നേഹ നാനാസ്തി കിംചന৷৷469৷৷

സത്സമൃദ്ധം സ്വതഃസിദ്ധം ശുദ്ധം ബുദ്ധമനീദൃശമ്.
ഏകമേവാദ്വയം ബ്രഹ്മ നേഹ നാനാസ്തി കിംചന৷৷471৷৷

ഭവാനപീദം പരതത്ത്വമാത്മനഃ

സ്വരൂപമാനന്ദഘനം നിചായ്യ.

വിധൂയ മോഹം സ്വമനഃപ്രകല്പിതം
മുക്തഃ കൃതാര്ഥോ ഭവതു പ്രബുദ്ധഃ৷৷473৷৷

സ്വസ്യാവിദ്യാബന്ധസംബന്ധമോക്ഷാ-

ത്സത്യജ്ഞാനാനന്ദരൂപാത്മലബ്ധൌ.

ശാസ്ത്രം യുക്തിര്ദേശികോക്തിഃ പ്രമാണം
ചാന്തഃസിദ്ധാ സ്വാനുഭൂതിഃ പ്രമാണമ്৷৷475৷৷

തടസ്ഥിതാ ബോധയന്തി ഗുരവഃ ശ്രുതയോ യഥാ.
പ്രജ്ഞയൈവ തരേദ്വിദ്വാനീശ്വരാനുഗൃഹീതയാ৷৷477৷৷

വേദാന്തസിദ്ധാന്തനിരുക്തിരേഷാ

ബ്രഹ്മൈവ ജീവഃ സകലം ജഗച്ച.

അഖണ്ഡരൂപസ്ഥിതിരേവ മോക്ഷോ
ബ്രഹ്മാദ്വിതീയം ശ്രുതയഃ പ്രമാണമ്৷৷479৷৷

കംചിത്കാലം സമാധായ പരേ ബ്രഹ്മണി മാനസമ്.
വ്യുത്ഥായ പരമാനന്ദാദിദം വചനമബ്രവീത്৷৷481৷৷

വാചാ വക്തുമശക്യമേവ മനസാ മന്തും ന വാസ്വാദ്യതേ

സ്വാനന്ദാമൃതപൂരപൂരിതപരബ്രഹ്മാമ്ബുധേര്വൈഭവമ്.

അമ്ഭോരാശിവിശീര്ണവാര്ഷികശിലാഭാവം ഭജന്മേ മനോ
യസ്യാംശാംശലവേ വിലീനമധുനാനന്ദാത്മനാ നിര്വൃതമ്৷৷483৷৷

കിം ഹേയം കിമുപാദേയം കിമന്യത്കിം വിലക്ഷണമ്.
അഖണ്ഡാനന്ദപീയൂഷപൂര്ണേ ബ്രഹ്മമഹാര്ണവേ৷৷485৷৷

നമോ നമസ്തേ ഗുരവേ മഹാത്മനേ

വിമുക്തസങ്ഗായ സദുത്തമായ.

നിത്യാദ്വയാനന്ദരസസ്വരൂപിണേ
ഭൂമ്നേ സദാപാരദയാമ്ബുധാമ്നേ৷৷487৷৷

ധന്യോഹം കൃതകൃത്യോഹം വിമുക്തോഹം ഭവഗ്രഹാത്.
നിത്യാനന്ദസ്വരൂപോഹം പൂര്ണോഹം ത്വദനുഗ്രഹാത്৷৷489৷৷

അകര്താഹമഭോക്താഹമവികാരോഹമക്രിയഃ.
ശുദ്ധബോധസ്വരൂപോഹം കേവലോഹം സദാശിവഃ৷৷491৷৷

നാഹമിദം നാഹമദോപ്യുഭയോരവഭാസകം പരം ശുദ്ധമ്.
ബാഹ്യാഭ്യന്തരശൂന്യം പൂര്ണം ബ്രഹ്മാദ്വിതീയമേവാഹമ്৷৷493৷৷

നാരായണോഹം നരകാന്തകോഹം

പുരാന്തകോഹം പുരുഷോഹമീശഃ.

അഖണ്ഡബോധോഹമശേഷസാക്ഷീ
നിരീശ്വരോഹം നിരഹം ച നിര്മമഃ৷৷495৷৷

മയ്യഖണ്ഡസുഖാമ്ഭോധൌ ബഹുധാ വിശ്വവീചയഃ.
ഉത്പദ്യന്തേ വിലീയന്തേ മായാമാരുതവിഭ്രമാത്৷৷497৷৷

ആരോപിതം നാശ്രയദൂഷകം ഭവേ-

ത്കദാപി മൂഢൈര്മതിദോഷദൂഷിതൈഃ.

നാര്ദ്രീകരോത്യൂഷരഭൂമിഭാഗം
മരീചികാവാരിമഹാപ്രവാഹഃ৷৷499৷৷

ന മേ ദേഹേന സംബന്ധോ മേഘേനേവ വിഹായസഃ.
അതഃ കുതോ മേ തദ്ധര്മാ ജാഗ്രത്സ്വപ്നസുഷുപ്തയഃ৷৷501৷৷

ന മേ പ്രവൃത്തിര്ന ച മേ നിവൃത്തിഃ

സദൈകരൂപസ്യ നിരംശകസ്യ.

ഐകാത്മകോ യോ നിബിഡോ നിരന്തരോ
വ്യോമേവ പൂര്ണഃ സ കഥം നു ചേഷ്ടതേ৷৷503৷৷

ഛായയാ സ്പൃഷ്ടമുഷ്ണം വാ ശീതം വാ സുഷ്ഠു ദുഷ്ഠു വാ.
ന സ്പൃശത്യേവ യത്കിംചിത്പുരുഷം തദ്വിലക്ഷണമ്৷৷505৷৷

രവേര്യഥാ കര്മണി സാക്ഷിഭാവോ

വഹ്നേര്യഥാ വായസി ദാഹകത്വമ്.

രജ്ജോര്യഥാരോപിതവസ്തുസങ്ഗ-
സ്തഥൈവ കൂടസ്ഥചിദാത്മനോ മേ৷৷507৷৷

ചലത്യുപാധൌ പ്രതിബിമ്ബലൌല്യ-

മൌപാധികം മൂഢധിയോ നയന്തി.

സ്വബിമ്ബഭൂതം രവിവദ്വിനിഷ്ക്രിയം
കര്താസ്മി ഭോക്താസ്മി ഹതോസ്മി ഹേതി৷৷509.

കര്തൃത്വഭോക്തൃത്വഖലത്വമത്തതാ-

ജഡത്വബദ്ധത്വവിമുക്തതാദയഃ.

ബുദ്ധേര്വികല്പാ ന തു സന്തി വസ്തുതഃ
സ്വസ്മിന്പരേ ബ്രഹ്മണി കേവലേദ്വയേ৷৷511৷৷

അവ്യക്താദി സ്ഥൂലപര്യന്തമേത-

ദ്വിശ്വം യത്നാഭാസമാത്രം പ്രതീതമ്.

വ്യോമപ്രഖ്യം സൂക്ഷ്മമാദ്യന്തഹീനം
ബ്രഹ്മാദ്വൈതം യത്തദേവാഹമസ്മി৷৷513৷৷

യസ്മിന്നസ്താശേഷമായാവിശേഷം

പ്രത്യഗ്രൂപം പ്രത്യയാഗമ്യമാനമ്.

സത്യജ്ഞാനാനന്ദമാനന്ദരൂപം
ബ്രഹ്മാദ്വൈതം യത്തദേവാഹമസ്മി৷৷515৷৷

സര്വാത്മകോഹം സര്വോഹം സര്വാതീതോഹമദ്വയഃ.
കേവലാഖണ്ഡബോധോഹമാനന്ദോഹം നിരന്തരഃ৷৷517৷৷

മഹാസ്വപ്നേ മായാകൃതജനിജരാമൃത്യുഗഹനേ

ഭ്രമന്തം ക്ലിശ്യന്തം ബഹുലതരതാപൈരനുകലമ്.

അഹംകാരവ്യാഘ്രവ്യഥിതമിമമത്യന്തകൃപയാ
പ്രബോധ്യ പ്രസ്വാപാത്പരമവിതവാന്മാമസി ഗുരോ৷৷519৷৷

ഇതി നതമവലോക്യ ശിഷ്യവര്യം

സമധിഗതാത്മസുഖം പ്രബുദ്ധതത്ത്വമ്.

പ്രമുദിതഹൃദയഃ സ ദേശികേന്ദ്രഃ
പുനരിദമാഹ വചഃ പരം മഹാത്മാ৷৷521৷৷

കസ്താം പരാനന്ദരസാനുഭൂതി-

മുത്സൃജ്യ ശൂന്യേഷു രമേത വിദ്വാന്.

ചന്ദ്രേ മഹാഹ്ലാദിനി ദീപ്യമാനേ
ചിത്രേന്ദുമാലോകയിതും ക ഇച്ഛേത്৷৷523৷৷

സ്വമേവ സര്വതഃ പശ്യന്മന്യമാനഃ സ്വമദ്വയമ്.
സ്വാനന്ദമനുഭുഞ്ജാനഃ കാലം നയ മഹാമതേ৷৷525৷৷

തൂഷ്ണീമവസ്ഥാ പരമോപശാന്തി-

ര്ബുദ്ധേരസത്കല്പവികല്പഹേതോഃ.

ബ്രഹ്മാത്മനാ ബ്രഹ്മവിദോ മഹാത്മനോ
യത്രാദ്വയാനന്ദസുഖം നിരന്തരമ്৷৷527৷৷

ഗച്ഛംസ്തിഷ്ഠന്നുപവിശഞ്ശയാനോ വാന്യഥാപി വാ.
യഥേച്ഛയാ വസേദ്വിദ്വാനാത്മാരാമഃ സദാ മുനിഃ৷৷529৷৷

ഘടോയമിതി വിജ്ഞാതും നിയമഃ കോന്വപേക്ഷ്യതേ.
വിനാ പ്രമാണസുഷ്ഠുത്വം യസ്മിന്സതി പദാര്ഥധീഃ৷৷531৷৷

ദേവദത്തോഹമിത്യേതദ്വിജ്ഞാനം നിരപേക്ഷകമ്.
തദ്വദ്ബ്രഹ്മവിദോപ്യസ്യ ബ്രഹ്മാഹമിതി വേദനമ്৷৷533৷৷

വേദശാസ്ത്രപുരാണാനി ഭൂതാനി സകലാന്യപി.
യേനാര്ഥവന്തി തം കിം നു വിജ്ഞാതാരം പ്രകാശയേത്৷৷535৷৷

ന ഖിദ്യതേ നോ വിഷയൈഃ പ്രമോദതേ

ന സജ്ജതേ നാപി വിരജ്യതേ ച.

സ്വസ്മിന്സദാ ക്രീഡതി നന്ദതി സ്വയം
നിരന്തരാനന്ദരസേന തൃപ്തഃ৷৷537৷৷

ചിന്താശൂന്യമദൈന്യഭൈക്ഷമശനം പാനം സരിദ്വാരിഷു

സ്വാതന്ത്ര്യേണ നിരങ്കുശാ സ്ഥിതിരഭീര്നിദ്രാ ശ്മശാനേ വനേ.
വസ്ത്രം ക്ഷാലനശോഷണാദിരഹിതം ദിഗ്വാസ്തു ശയ്യാ മഹീ
സംചാരോ നിഗമാന്തവീഥിഷു വിദാം ക്രീഡാ പരേ ബ്രഹ്മണി৷৷539৷৷

ദിഗമ്ബരോ വാപി ച സാമ്ബരോ വാ

ത്വഗമ്ബരോ വാപി ചിദമ്ബരസ്ഥഃ.

ഉന്മത്തവദ്വാപി ച ബാലവദ്വാ
പിശാചവദ്വാപി ചരത്യവന്യാമ്৷৷541৷৷

ക്വചിന്മൂഢോ വിദ്വാന്ക്വചിദപി മഹാരാജവിഭവഃ

ക്വചിദ്ഭ്രാന്തഃ സൌമ്യഃ ക്വചിദജഗരാചാരകലിതഃ.

ക്വചിത്പാത്രീഭൂതഃ ക്വചിദവമതഃ ക്വാപ്യവിദിത-
ശ്ചരത്യേവം പ്രാജ്ഞഃ സതതപരമാനന്ദസുഖിതഃ৷৷543৷৷

അപി കുര്വന്നകുര്വാണശ്ചാഭോക്താ ഫലഭോഗ്യപി.
ശരീര്യപ്യശരീര്യേഷ പരിച്ഛിന്നോപി സര്വഗഃ৷৷545৷৷

സ്ഥൂലാദിസംബന്ധവതോഭിമാനിനഃ

സുഖം ച ദുഃഖം ച ശുഭാശുഭേ ച.

വിധ്വസ്തബന്ധസ്യ സദാത്മനോ മുനേഃ
കുതഃ ശുഭം വാപ്യശുഭം ഫലം വാ৷৷547৷৷

തദ്വദ്ദേഹാദിബന്ധേഭ്യോ വിമുക്തം ബ്രഹ്മവിത്തമമ്.
പശ്യന്തി ദേഹിവന്മൂഢാഃ ശരീരാഭാസദര്ശനാത്৷৷549৷৷

സ്രോതസാ നീയതേ ദാരു യഥാ നിമ്നോന്നതസ്ഥലമ്.
ദൈവേന നീയതേ ദേഹോ യഥാകാലോപഭുക്തിഷു৷৷551৷৷

നൈവേന്ദ്രിയാണി വിഷയേഷു നിയുങ്ക്ത ഏഷ

നൈവാപയുങ്ക്ത ഉപദര്ശനലക്ഷണസ്ഥഃ.

നൈവ ക്രിയാഫലമപീഷദപേക്ഷതേ സ
സ്വാനന്ദസാന്ദ്രരസപാനസുമത്തചിത്തഃ৷৷553৷৷

ജീവന്നേവ സദാ മുക്തഃ കൃതാര്ഥോ ബ്രഹ്മവിത്തമഃ.
ഉപാധിനാശാദ്ബ്രഹ്മൈവ സദ്ബ്രഹ്മാപ്യേതി നിര്ദ്വയമ്৷৷555৷৷

യത്ര ക്വാപി വിശീര്ണം പര്ണമിവ തരോര്വപുഃ പതനാത്.
ബ്രഹ്മീഭൂതസ്യ യതേഃ പ്രാഗേവ ഹി തച്ചിദഗ്നിനാ ദഗ്ധമ്৷৷557৷৷

ദേഹസ്യ മോക്ഷോ നോ മോക്ഷോ ന ദണ്ഡസ്യ കമണ്ഡലോഃ
അവിദ്യാഹൃദയഗ്രന്ഥിമോക്ഷോ മോക്ഷോ യതസ്തതഃ৷৷559৷৷

പത്രസ്യ പുഷ്പസ്യ ഫലസ്യ നാശവ-

ദ്ദേഹേന്ദ്രിയപ്രാണധിയാം വിനാശഃ.

നൈവാത്മനഃ സ്വസ്യ സദാത്മകസ്യാ-
നന്ദാകൃതേര്വൃക്ഷവദാസ്ത ഏഷഃ৷৷561৷৷

അവിനാശീ വാ അരേയമാത്മേതി ശ്രുതിരാത്മനഃ.
പ്രബ്രവീത്യവിനാശിത്വം വിനശ്യത്സു വികാരിഷു৷৷563৷৷

വിലക്ഷണം യഥാ ധ്വാന്തം ലീയതേ ഭാനുതേജസി.
തഥൈവ സകലം ദൃശ്യം ബ്രഹ്മണി പ്രവിലീയതേ৷৷565৷৷

ക്ഷീരം ക്ഷീരേ യഥാ ക്ഷിപ്തം തൈലം തൈലേ ജലം ജലേ.
സംയുക്തമേകതാം യാതി തഥാത്മന്യാത്മവിന്മുനിഃ৷৷567৷৷

സദാത്മൈകത്വവിജ്ഞാനദഗ്ധാവിദ്യാദിവര്ഷ്മണഃ.
അമുഷ്യ ബ്രഹ്മഭൂതത്വാദ്ബ്രഹ്മണഃ കുത ഉദ്ഭവഃ৷৷569৷৷

ആവൃതേഃ സദസത്ത്വാഭ്യാം വക്തവ്യേ ബന്ധമോക്ഷണേ.

നാവൃതിര്ബ്രഹ്മണഃ കാചിദന്യാഭാവാദനാവൃതമ്.
യദ്യസ്ത്യദ്വൈതഹാനിഃ സ്യാദ്ദ്വൈതം നോ സഹതേ ശ്രുതിഃ৷৷571৷৷

അസ്തീതി പ്രത്യയോ യശ്ച

യശ്ച നാസ്തീതി വസ്തുനി

ബുദ്ധേരേവ ഗുണാവേതൌ
ന തു നിത്യസ്യ വസ്തുനഃ৷৷573৷৷

ന നിരോധോ ന ചോത്പത്തി-

ര്ന ബന്ധോ ന ച സാധകഃ.

ന മുമുക്ഷുര്ന വൈ മുക്ത
ഇത്യേഷാ പരമാര്ഥതാ৷৷575৷৷

ഇതി ശ്രുത്വാ ഗുരോര്വാക്യം

പ്രശ്രയേണ കൃതാനതിഃ.

സ തേന സമനുജ്ഞാതോ
യയൌ നിര്മുക്തബന്ധനഃ৷৷577৷৷

ഇത്യാചാര്യസ്യ ശിഷ്യസ്യ

സംവാദേനാത്മലക്ഷണമ്.

നിരൂപിതം മുമുക്ഷൂണാം
സുഖബോധോപപത്തയേ৷৷579৷৷