Comprehensive Texts

അഥ സംതാനസംസിദ്ധിസമാകുലിതചേതസാമ്.
തദുത്പത്തികരം യാഗം പ്രവക്ഷ്യേ ഗൃഹമേധിനാമ്৷৷33.1৷৷

ന ചാപുത്രസ്യ ലോകോസ്തി പിതരോധഃ പതന്തി ച.
തസ്മാത്തു സകലോപായൈര്യതേതാപത്യസിദ്ധയേ৷৷33.2৷৷

ദേവര്ഷിപിതൃപൂജാസു നിരതാനാമഭക്തിതഃ.
ഗുരുമാതൃപിതൃശ്രാദ്ധവഞ്ചകാനാം ച നിത്യശഃ৷৷33.3৷৷

അര്ഥിഭ്യോര്ഥമദാതൃാം വിദ്യമാനേര്ഥസംചയേ.
അദത്ത്വൈവാതിഥിഭ്യോന്നം ഭോക്തൃാം പാപചേതസാമ്৷৷33.4৷৷

ഹരിശംകരയോഃ പാദപദ്മാര്ചാവിരതാത്മനാമ്.
സ്വഭാര്യാനിന്ദകാനാം ച ലോകവേദവിരോധിനാമ്৷৷33.5৷৷

ഇത്യാദിദോഷദുഷ്ടാനാം പാപാനാം ഗൃഹമേധിനാമ്.
ദുഷ്പ്രതിഗ്രഹദോഷാദ്വാ ജായതേ ത്വനപത്യതാ৷৷33.6৷৷

ഏവമാദികദോഷാപനോദനീ സുതസിദ്ധിദാ.
അശേഷപാപഹന്ത്രീ ച വക്ഷ്യതേ യജനക്രിയാ৷৷33.7৷৷

പുത്രാപ്തയേ ഗൃഹസ്ഥോ

ദീക്ഷാവിധിനാ ചതുര്ദശീരാത്രിമ്.

സഹ പത്ന്യാ ഗമയിത്വാ
കൃത്വാ പൌര്വാഹ്ണികീഃ ക്രിയാഃ സര്വാഃ৷৷33.8৷৷

സംയോജ്യ കിംചന യഥാവിധി പഞ്ചഗവ്യം

സംകോചകേന മനുനാ പ്രതിമഥ്യ വാര്ണമ്.

സംമന്ത്ര്യ ചാഷ്ടശതകം സമവദ്യഭൂത-
മന്ത്രൈഃ പിബേത്സ്വയമസാവപി ഗര്ഭധാത്രീ৷৷33.9৷৷

തതോഗ്നിമാധായ ചരും ച കൃത്വാ

സംകല്പ്യ തദ്ദക്ഷിണമുത്തരം ച.

ഭാഗം ക്രമാത്പൈതൃകദൈവികം ത-
ത്പിത്ര്യം തു പൂര്വം ജുഹുയാത്ക്രമേണ৷৷33.10৷৷

സ്മൃത്വാ നിജം പിതരമപ്യധരാ നിഷണ്ണം

സാംനായ്യ പിണ്ഡയുഗലം ഘൃതസംപ്ലുതം തത്.

ഹുത്വാ സ്രുവേണ ഘൃതസംപുടിതം തഥൈവ
മന്ത്രീ പിതാമഹമഥ പ്രപിതാമഹം ച৷৷33.11৷৷

വ്യാഹൃതീഭിരഥ പക്വഹോമതഃ

സര്വതഃ പ്രതിജുഹോതു സര്പിഷാ.

മാതൃവര്ഗഗുരുതത്പിതൃദ്വയം
പൂര്വവത്സമവദിഷ്യ സാധകഃ৷৷33.12৷৷

കലായുതൈഃ ഷോഡശമൂര്തിമന്ത്രൈ-

ര്വ്യസ്തൈരഥാഷ്ടാക്ഷരജൈശ്ച വര്ണൈഃ.

അഷ്ടൌ സമസ്തേന ച തേന പഞ്ചാ-
ക്ഷരേണ ചാഷ്ടാക്ഷരവജ്ജുഹോതു৷৷33.13৷৷

പക്വാഹുതീനാമപി വര്ണസംഖ്യം

ചതുര്ഗുണം ചാപി ഘൃതാഹുതീനാമ്.

ഹുത്വാവദാനദ്വിതയം ച പുംസ്ത്രീ-
ഭേദപ്രഭിന്നം ഹവിഷാ കരോതു৷৷33.14৷৷

പഞ്ചാക്ഷരേണ പുരുഷാത്മകമന്യദന്യ-

വര്ണേന ചാഷ്ടശതയുഗ്മമഥ പ്രജപ്യ.

സംയോജ്യ തദ്യുഗലമപ്യഭിമന്ത്ര്യ വിഷ്ണു-
ര്യോന്യാദികേന മനുനാ ച കപര്ദിസംഖ്യമ്৷৷33.15৷৷

പുരുഷഃ പുരുഷാത്മകം പ്രകൃത്യാ-

ത്മകമന്യാഥ സമാഹിതോപയുജ്യ.

അവദാനയുഗം ക്രമാന്മനസ്വീ
പുനരാചമ്യ സമര്ചയേദ്ധുതാശമ്৷৷33.16৷৷

ഗുരവേപ്യഥ ദക്ഷിണാം പ്രദത്ത്വാ-

നലമുദ്വാസ്യ ച ഭോജയേദ്ദ്വിജാതീന്.

പ്രതിപര്വകമേവമേകവൃദ്ധ്യാ
മതിമാന് പകുരകം പ്രപൂരയീത৷৷33.17৷৷

ഏകഹ്രാസാദന്യമബ്ദം ദ്വിജാതീ-

ന്സംഭോജ്യാന്യം പൂരയേദേകവൃദ്ധ്യാ.

സംപൂര്യമാണാദേവമേവ ത്രികാബ്ദാ-
ദര്വാക്പുത്രോ ജായതേ ദൈവശക്ത്യാ৷৷33.18৷৷

പിതൃദേവതാപ്രസാദാ-

ന്മേധായുഃകാന്തിസംയുതോ വിദ്വാന്.

ലക്ഷ്മീതേജോയുക്തോ
ധര്മരുചിര്ഭവതി സംതതേഃ കര്താ৷৷33.19৷৷

സമുനിസുരപിതൃഭ്യോ ബ്രഹ്മചര്യേണ യജ്ഞൈ-

സ്ത്രിവിധമൃണമപത്യൈശ്ചൈവ സംമോചയേദ്യഃ.

ശ്രുതിവചനകൃദസ്മിന്വാപി ലോകേ പരസ്മി-
ന്നിതി സ തു ഗൃഹമേധീ പൂജ്യതേ സാധുലോകൈഃ৷৷33.20৷৷

വര്ണാദികോ ഹലോമന്ത്രഃ സംകോചാഖ്യോ ധ്രുവാദികഃ.
മന്ത്രഃ സ്യാദ്ഭൂതമനവഃ സ്യുശ്ച ഭൂതാത്മനാത്മഭിഃ৷৷33.21৷৷

അഥോ ഹിതായ ജഗതാം പ്രഥിതം ശിതചേതസാമ്.
അദ്യ സംക്ഷിപ്യ വക്ഷ്യാമി ലക്ഷണം ഗുരുശിഷ്യയോഃ৷৷33.22৷৷

സ്വച്ഛഃ സ്വച്ഛന്ദസഹിതോതുച്ഛധീഃ സക്തഹൃച്ഛയഃ.
ദേശകാലാദിവിദ്ദേശേ ദേശേ ദേശിക ഉച്യതേ৷৷33.23৷৷

അഗ്രഗണ്യഃ സമഗ്രജ്ഞോ നിഗ്രഹാനുഗ്രഹക്ഷമഃ.
ഷഡ്വര്ഗവിജയവ്യഗ്രോനുഗ്രോ വിഗതവിഗ്രഹഃ৷৷33.24৷৷

ശുക്ലശുക്ലാംശുകോത്കൃഷ്ടകര്മാ വിക്ലവമാനസഃ.
വേദവേദാങ്ഗവിദ്വാദീ വേദിതാവിദിതാഗമഃ৷৷33.25৷৷

ഇഷ്ടദോനിഷ്ടസംഹര്താ ദൃഷ്ടാദൃഷ്ടസുഖാവഹഃ.
രതോവിരതമര്ചാസു പരം പുരമുരദ്വിഷോഃ৷৷33.26৷৷

ശാന്തോ ദാന്തഃ ശാന്തമനാ നിതാന്തം കാന്തവിഗ്രഹഃ.
സ്വദുഃഖകരണേനാപി പരം പരസുഖോദ്യതഃ৷৷33.27৷৷

ഊഹാപോഹവിദവ്യഗ്രോ ലോഭമോഹവിവര്ജിതഃ.
അജ്ഞാനുകമ്പ്യവിജ്ഞാതജ്ഞാനോ ജ്ഞാതപരേങ്ഗിതഃ৷৷33.28৷৷

നിരംശസാംശവിത്സര്വസംശയച്ഛിദസംശയഃ.
നയവിദ്വിനയോപേതോ വിനീതോ ന ചിരാത്മവാന്৷৷33.29৷৷

വ്യാധിരപ്രാപിതവ്യാധിഃ സമാധിവിധിസംയുതഃ.
ശ്രുതിധീരോതിധീരശ്ച വീരോ വാക്യവിശാരദഃ৷৷33.30৷৷

വര്ഗോപേതസമാരമ്ഭോ ഗഭീരോ ദമ്ഭവര്ജിതഃ.
ആദര്ശ ഇവ വിദ്യാനാം ന തു ദര്ശനദൂഷകഃ৷৷33.31৷৷

അസൌ മൃഗ്യശ്ച ദൃശ്യശ്ച സേവ്യശ്ചാഭീഷ്ടമിച്ഛതാ.
ശിഷ്യസ്തദാവര്ജനകൃദ്ദേഹേന ദ്രവിണേന ച৷৷33.32৷৷

തസ്യ പാദാരവിന്ദോത്ഥരജഃപടലരൂഷണഃ.
സ്നാനമപ്രാപ്യ ന പ്രാപ്യം പ്രായോ ബുദ്ധിമതേപ്സിതമ്৷৷33.33৷৷

നിത്യശഃ കായവാക്ചിത്തൈസ്ത്രിദ്വ്യേകാബ്ദാദികാവധി.
പരിചര്യാപരഃ ശിഷ്യഃ സ്യാത്സുസംയതമാനസഃ৷৷33.34৷৷

തം തഥാവിധമാലക്ഷ്യ സദാവിതഥവാദിനമ്.
മാതൃതഃ പിതൃതഃ ശുദ്ധം ബുദ്ധിമന്തമലോലുപമ്৷৷33.35৷৷

അസ്തേയവൃത്തിമാസ്തിക്യയുക്തം മുക്തികൃതോദ്യമമ്.
അകല്മഷം മൃഷാഹീനമഹീനദ്രവ്യമാനസമ്৷৷33.36৷৷

ബ്രഹ്മചര്യപരം നിത്യം പരിചര്യാപരം ഗുരോഃ.
അല്പാശനിദ്രം പൂജായാമനല്പകൃതകല്പനമ്৷৷33.37৷৷

അധീതവേദം സ്വാധീനമനാധിം വ്യാധിവര്ജിതമ്.
തരുണം കരുണാവാസം പരിതോഷകരം ഗുരോഃ৷৷33.38৷৷

സുവേഷമേഷണാതീതമമലം വിമലാശയമ്.
സുപ്രസന്നം പ്രസന്നാങ്ഗം സദാ സംനിഹിതം ഗുരോഃ৷৷33.39৷৷

പരോപകാരനിരതം വിരതം പരദൂഷണേ.
മാതൃവദ്ഗുരുപത്നീം ച ഭ്രാതൃവത്തത്സുതാനപി৷৷33.40৷৷

സ്മരന്തമസ്മരാബാധം സ്മിതോപേതമവിസ്മിതമ്.
പരിഗ്രഹേ പരീക്ഷ്യൈവ ശിഷ്യമേവംഗുണം ഗുരുഃ৷৷33.41৷৷

അലസം മലസംക്ലിന്നം ക്ലിഷ്ടം ക്ലിഷ്ടാന്വവായജമ്.
ദമ്ഭാന്വിതമഗമ്ഭീരം ചണ്ഡം പണ്ഡിതമാനിനമ്৷৷33.42৷৷

രാഗിണം രോഗിണം ഭോഗലാലസം ബാലസംമതമ്.
രൌദ്രം ദരിദ്രം നിദ്രാലുമാദ്യൂനം ക്ഷുദ്രചേഷ്ടിതമ്৷৷33.43৷৷

നൃശംസമന്ധം ബധിരം പങ്ഗും വ്യങ്ഗമമങ്ഗലമ്.
അതിദീര്ഘമതിഹ്രസ്വമതിസ്ഥൂലകൃശാത്മകമ്৷৷33.44৷৷

ആദിത്സും കുത്സിതം വത്സം ബീഭത്സം മത്സരാത്മകമ്.
പരദാരപരം ഭീരും ദാരുണം വൈരിണം സതാമ്৷৷33.45৷৷

ലുബ്ധം ത്വലബ്ധവൈദഗ്ധ്യം സ്തബ്ധം ലുബ്ധകബാന്ധവമ്.
സുഖിനം മുഖരം ദുര്ഗം ദുര്മുഖം മൂകമാനസമ്৷৷33.46৷৷

പ്രത്യഗ്രമുഗ്രം വ്യഗ്രേഹമഗ്രഗണ്യം ദുരാത്മനാമ്.
പ്രഷ്ടവ്യകം തമഃസ്പൃഷ്ടം ക്ലിഷ്ടമിഷ്ടാപഹം നൃണാമ്৷৷33.47৷৷

സ്വാര്ഥകൃത്യം പ്രസക്താര്ഥം നിരര്ഥാരമ്ഭണം ശഠമ്.
ഈദൃഗ്വിധം ഗുരുഃ ശിഷ്യം ന ഗൃഹ്ണീയാത്കഥംചന৷৷33.48৷৷

യദി ഗൃഹ്ണാതി തദ്ദോഷഃ പ്രായോ ഗുരുമപി സ്പൃശേത്.
മന്ത്രിദോഷോ യഥാ രാജ്ഞി പത്യൌ ജായാകൃതോ യഥാ৷৷33.49৷৷

തഥാ ശിഷ്യകൃതോ ദോഷോ ഗുരുമേതി ന സംശയഃ.
സ്നേഹാദ്വാ ലോഭതോ വാപി യോ ന ഗൃഹ്ണാതി ദീക്ഷയാ৷৷33.50৷৷

തസ്മിന്ഗുരൌ സശിഷ്യേ തു ദേവതാശാപ ആപതേത്.

മധുദ്വിഷി മഹാദേവേ മാതാപിത്രോര്മഹീഭൃതി.
ഭക്തിര്യാ സാ പദാമ്ഭോജേ കാര്യാ നിജഗുരൌ സദാ৷৷33.51৷৷

ഛായാജ്ഞാപാദുകോപാനദ്ദണ്ഡാംശ്ച ശയനാസനേ.
യാനം മനോഗതം ചാന്യദന്തേവാസീ ന ലങ്ഘയേത്৷৷33.52৷৷

വ്യാഖ്യാവിവാദഃ സ്വാതന്ത്ര്യകാമിതാ കാമ്യജൃമ്ഭിതാ.
നിദ്രാകുതര്കക്രോധാംശ്ച ത്യജേദ്ഗുരുഗൃഹേ സദാ৷৷33.53৷৷

അഗ്രാമ്യധര്മം വിണ്മൂത്രസര്ഗനിഷ്ഠീവനാദികമ്.
പരിത്യജേത്പരിജ്ഞാതാ വമിം ച ഗുരുമന്ദിരേ৷৷33.54৷৷

ഗ്രാമ്യോക്തീരനൃതം നിന്ദാമൃണം ച വസുവിക്രയമ്.
പരിത്യജേദ്ഗുരൌ തസ്യ സപത്ന്യൈശ്ച സമാഗമമ്৷৷33.55৷৷

ഇഷ്ടം വാനിഷ്ടമാദിഷ്ടം ഗുരുണാ യത്തു ഗുര്വപി.
ത്വരയാ പരയാ കുര്യാദ്ധിയാ സമ്യഗജിഹ്മയാ৷৷33.56৷৷

കര്മണാ മനസാ വാചാ സദാ ഭക്തിയുജാ ഗുരുമ്.
നിര്വ്യാജം പൂജയേച്ഛിഷ്യോ നിജകാര്യപ്രസിദ്ധയേ৷৷33.57৷৷

ലോകോദ്വേഗകരീ യാ ച യാ ച കര്മനികൃന്തനീ.
സ്ഥിത്യുച്ഛേദകരീ യാ ച താം ഗിരം നൈവ ഭാഷയേത്৷৷33.58৷৷

രമ്യമപ്യുജ്ജ്വലമപി മനസോപി സമീപ്സിതമ്.
ലോകവിദ്വേഷണം വേഷം ന ഗൃഹ്ണീയാത്കദാചന৷৷33.59৷৷

ഇത്യാചാരപരഃ സമ്യഗാചാര്യം യഃ സമര്ചയേത്.
കൃതകൃത്യഃ സ വൈ ശിഷ്യഃ പരത്രേഹ ച നന്ദതി৷৷33.60৷৷

ദേവാനൃഷീനപി പിതൃതിഥീംസ്തഥാഗ്നിം

നിത്യോദ്യതേന മനസാ ദിനശോര്ചയേദ്യഃ.

ഇഷ്ടാനവാപ്യ സകലാനിഹ ഭോഗജാതാ-
ന്പ്രേത്യ പ്രയാതി പരമം പദമാദിപുംസഃ৷৷33.61৷৷

ഇത്ഥം മൂലപ്രകൃത്യക്ഷരവികൃതിലിപിവ്രാതജാതഗ്രഹര്ക്ഷ-

ക്ഷേത്രാദ്യാബദ്ധഭൂതേന്ദ്രിയഗുണരവിചന്ദ്രാഗ്നിസംപ്രോതരൂപൈഃ.

മന്ത്രൈസ്തദ്ദേവതാഭിര്മുനിഭിരപി ജപധ്യാനഹോമാര്ചനാഭി-
സ്തന്ത്രേസ്മിന്യന്ത്രഭേദൈരപി കമലജ തേ ദര്ശിതോയം പ്രപഞ്ചഃ৷৷33.62৷৷

യദാശ്രയാ വിപ്രകൃതിപ്രഭാവതോ

വിഭിന്നതാരാംശസമുത്ഥിതൌജസഃ.

ജഗന്തി പുഷ്ണന്തി രവീന്ദുവഹ്നയോ
നമോസ്തു തസ്മൈ പരിപൂര്ണതേജസേ৷৷33.63৷৷


ഇതി ശ്രീമത്പരമഹംസപരിവ്രാജകാചാര്യസ്യ

ശ്രീഗോവിന്ദഭഗവത്പൂജ്യപാദശിഷ്യസ്യ

ശ്രീമച്ഛംകരഭഗവതഃ കൃതൌ
പ്രപഞ്ചസാരേ ത്രയസ്ത്രിംശഃ പടലഃ৷৷
പ്രപഞ്ചസാരഃ സംപൂര്ണഃ৷৷