Comprehensive Texts

അഥ വ്യവസ്ഥിതേ ത്വേവം മാസാത്പക്ഷാദ്ദിനാദപി.
മുഹൂര്താന്നാഡികായാശ്ച ക്ഷണാദപി ച വര്ധതേ৷৷2.1৷৷

ജന്തുഃ ഷഡങ്ഗീ പൂര്വം സ്യാച്ഛിരഃ പാദൌ കരാവപി.
അന്തരാധിശ്ചേതി പുനഃ ഷഡങ്ഗേഷു പ്രവര്തതേ৷৷2.2৷৷

അക്ഷിനാസാസ്യകര്ണഭ്രൂകപോലചിബുകാദികമ്.
പ്രകോഷ്ഠകോര്പരാംസാദ്യം കട്യൂരൂപ്രപദാദികമ്৷৷2.3৷৷

ഉരഃ കുക്ഷിസ്തനാദ്യം ച തതഃ സര്വാങ്ഗവാന്വിഭുഃ.
കാലേന ജന്തുര്ഭവതി ദോഷാസ്ത്വനുഗുണാ യദി৷৷2.4৷৷

പ്രസൂതിസമയേ സോഥ ജനിത്രീം ക്ലേശയന്മുഹുഃ.
സംവൃതാസ്യസുഷുമ്നാഖ്യോവാങ്മുഖോനിലചോദിതഃ৷৷2.5৷৷

തസ്യാം ഗ്രഹിണ്യാം ശകൃതിമഗ്നവക്ത്രാക്ഷിനാസികഃ.
പുരാകൃതാനാം പാപാനാമയുതം സംസ്മരന്മുഹുഃ৷৷2.6৷৷

തസ്യാഃ കായാഗ്നിനാ ദഗ്ധഃ ക്ലേദൈഃ ക്ലിന്നാങ്ഗബന്ധനഃ.
പ്രത്യുദ്ഗാരപരീതശ്ച തത്പായുദ്വാരഗോചരഃ৷৷2.7৷৷

തദാ പ്രക്ഷുഭിതൈഃ സ്വീയവായുഭിര്ദശതാം ഗതൈഃ.
സംപിണ്ഡിതശരീരസ്തു മോക്ഷമേവ കിലേച്ഛതി৷৷2.8৷৷

പ്രാണാദ്യാ വായവസ്തത്ര പൂര്വമേവ കൃതാസ്പദാഃ.
പരസ്പരമപാനശ്ച പ്രാണശ്ച പ്രതിബധ്യതേ৷৷2.9৷৷

പ്രയാത്യൂര്ധ്വം യദാ പ്രാണസ്തദാപാനോപ്യധസ്തഥാ.
യദാ സമാനഃ കായാഗ്നിം സംധുക്ഷയതി പാചിതുമ്৷৷2.10৷৷

തദാ തത്പാകമുക്തം തു രസമാദായ ധാവതി.
വ്യാനോ ജന്തോസ്തു തദ്ദേഹമാപാദതലമസ്തകമ്৷৷2.11৷৷

ഉദാനഃ പ്രാണസഹിതോ നിമേഷോന്മേഷകാരകഃ.
ഉദ്ഗാരകാരകോ നാഗ ഉന്മീലയതി കൂര്മകഃ৷৷2.12৷৷

ക്ഷുതകൃത്കൃകലോ ദേവദത്തോ ജൃമ്ഭണകര്മകൃത്.
ധനംജയാഖ്യോ ദേഹേസ്മിന്കുര്യാദ്ബഹുവിധാന്നവാന്৷৷2.13৷৷

സ തു ലൌകികവായുത്വാന്മൃതം ച ന വിമുഞ്ചതി.
ഇത്യമീ മാരുതാഃ പ്രോക്താ ദശ ദേഹാധിഗാമിനഃ৷৷2.14৷৷

വഹ്നയശ്ച ദശാന്യേ സ്യുസ്തേഷാം സപ്ത തു ധാതുഗാഃ.
ത്രയസ്ത്രിദോഷഗാഃ പ്രോക്താഃ സ്വേദക്ലേദാന്ത്രഗാശ്ച തേ৷৷2.15৷৷

ത്വഗസൃങ്മാംസമേദോസ്ഥിമജ്ജാശുക്ലാനി ധാതവഃ.
തേ ദൂഷ്യാഃ കഫപിത്തേരാ ദോഷാസ്തത്പ്രേരകോ മരുത്৷৷2.16৷৷

സമവായീ സ വിശ്വാത്മാ വിശ്വഗോ വിശ്വകര്മകൃത്.
സ ദോഷോ വാ സ വാ ദൂഷ്യഃ ക്രിയാതഃ സംപ്രധാര്യതേ৷৷2.17৷৷

ബുഭുക്ഷാ ച പിപാസാ ച ശോകമോഹൌ ജരാമൃതീ.
ഷഡൂര്മയഃ പ്രാണബുദ്ധിദേഹധര്മേ വ്യവസ്ഥിതാഃ৷৷2.18৷৷

മജ്ജാസ്ഥിസ്നായവഃ ശുക്ലാദ്രക്താത്ത്വങ്മാംസശോണിതാഃ.
ഇതി ഷാട്കൌശികം നാമ ദേഹേ ഭവതി ദേഹിനാമ്৷৷2.19৷৷

രസാദിതഃ ക്രമാത്പാകഃ ശുക്ലാന്തേഷു തു ധാതുഷു.
ശുക്ലപാകാത്സ്വയം ഭിദ്യേദോജോ നാമാഷ്ടമീ ദശാ৷৷2.20৷৷

ക്ഷേത്രജ്ഞസ്യ തദോജസ്തു കേവലാശ്രയമിഷ്യതേ.
യഥാ സ്നേഹഃ പ്രദീപസ്യ യഥാഭ്രമശനിത്വിഷഃ৷৷2.21৷৷

ബഹുദ്വാരേണ കുമ്ഭേന സംവൃതസ്യ ഹവിര്ഭുജഃ.
യഥാ തേജഃ പ്രസരതി സമീപാലോകശക്തിമത്৷৷2.22৷৷

തഥാ ദേഹാവൃതസ്യാപി ക്ഷേത്രജ്ഞസ്യ മഹാത്വിപഃ.
ഇന്ദ്രിയൈഃ സംപ്രവര്തന്തേ സ്വം സ്വമര്ഥഗ്രഹം പ്രതി৷৷2.23৷৷

നഭഃ ശ്രോത്രേനിലശ്ചര്മണ്യഗ്നിശ്ചക്ഷുഷ്യഥോ രസഃ.
ജിഹ്വായാമവനിര്ഘ്രാണ ഇത്ഥമര്ഥപ്രവര്തനമ്৷৷2.24৷৷

യദാ പിത്തം മരുന്നുന്നം വിലീനം പ്രവിലാപയേത്.
ധാതൂംസ്തദാ ക്രമാദ്രക്തം ലസീകാം ദ്രാവയേത്ക്ഷണാത്৷৷2.25৷৷

ദ്രുതാ സാ തു ലസീകാഹ്വാ രോമകൂപൈഃ പ്രവര്തതേ.
ബഹിഃ സര്വത്ര കണശസ്തദാ സ്വേദഃ പ്രതീയതേ৷৷2.26৷৷

യദാ കഫോ മരുത്പിത്തം നുന്നോമീന(?) പ്രവര്തതേ.
ഊര്ധ്വീഭൂതം ദൃഢോ ബാഷ്പം പ്രസേകം ച പ്രവര്തയേത്৷৷2.27৷৷

കഫാത്മികാസ്തു വികൃതീഃ കര്മശഷ്കുലിപൂര്വികാഃ.
ഗണ്ഡമാലാദികാ വാപി കുര്യാജ്ജന്തോസ്തു കര്മജാഃ৷৷2.28৷৷

ഗ്രഹണീ നാമ സാ പാത്രീ പ്രസൃതാഞ്ജലിസംനിഭാ.
അധസ്തസ്യാഃ പ്രധാനാഗ്നിഃ സ സമാനേന നുദ്യതേ.2.29৷৷

തസ്യാധസ്താത്ിത്രകോണാഭം ജ്യോതിരാധാരമുത്തമമ്.
വിദ്യതേ സ്ഥാനമേതദ്ധി മൂലാധാരം വിദുര്ബുധാഃ৷৷2.30৷৷

അഥാഹൃതം ഷഡ്രസം വാപ്യാഹാരം കണ്ഠമാര്ഗഗമ്.
ശ്ലേഷ്മണാനുഗതം തസ്യ പ്രഭാവാന്മധുരീഭവേത്৷৷2.31৷৷

തത്ര സ്വാദ്വമ്ലലവണതിക്തോഷണകഷായകാഃ.
ഷഡ്രസാഃ കഥിതാ ഭൂതവികൃത്യാ ദ്രവ്യമാശ്രിതാഃ৷৷2.32৷৷

തഥൈവാമാശയഗതം പശ്ചാത്പിത്താശയം വ്രജേത്.
തദാ തസ്യാനുഗമനാത്കടുകത്വം പ്രപദ്യതേ৷৷2.33৷৷

തത്രാന്ത്രാന്തരസംശ്ലിഷ്ടം പച്യതേ പിത്തവാരിണാ.
പച്യമാനാദ്രസം ഭിന്നം വായൂ രക്താദികാം നയേത്৷৷2.34৷৷

തത്ര കിട്ടം പൃഥഗ്ഭിന്നം ഗ്രഹണ്യാം ചിനുതേനിലഃ.
തച്ചീയമാനം വിണ്ണാമ ഗ്രഹണീം പൂരയേന്മുഹുഃ৷৷2.35৷৷

സാ തേന ശകൃതാ പൂര്ണാ വലിതാ പ്രതിമുഞ്ചതി.
പുരീഷം പായുമാര്ഗേണ തത്പാകേച്ഛാംഭസാ തതഃ৷৷2.36৷৷

അങ്ഗം സ്വേദവദഭ്യന്തര്വ്യാപ്തൈഃ സൂക്ഷ്മൈഃ സിരാമുഖൈഃ.
വസ്തിമാപൂരയേദ്വായുഃ പൂര്ണേ മുഞ്ചതി ധാരയാ৷৷2.37৷৷

മൂത്രാശയോ ധനുര്വക്രോ വസ്തിരിത്യഭിധീയതേ.
മൂത്രമിത്യാഹുരുദകം വസ്തേര്മേഹനനിര്ഗതമ്৷৷2.38৷৷

അപഥ്യഭാജാമനയോര്മാര്ഗയോര്ദോഷദുഷ്ടയോഃ.
പ്രമേഹമൂത്രകൃച്ഛ്രാദേര്ഗ്രഹണ്യാദേശ്ച സംഭവഃ৷৷2.39৷৷

ഇത്ഥംഭൂതഃ സ ജന്തുസ്തു ജരായുച്ഛന്നഗാത്രവാന്.
അപത്യവര്ത്മ സംഗമ്യ സജ്യതേ വായുനാ മുഹുഃ৷৷2.40৷৷

ജായതേധികസംവിഗ്നോ ജൃമ്ഭതേങ്ഗൈഃ പ്രകമ്പിതൈഃ.
മൂര്ത്യോദ്ബണം ന ശ്വസിതി ഭീത്യാ ച പരിരോദിതി৷৷2.41৷৷

അഥ പാപകൃതാം ശരീരഭാജാ-

മുദരാന്നിഷ്ക്രമിതും മഹാന്പ്രയാസഃ.

നലിനോദ്ഭവധീവിചിത്രവൃത്താ
നിതരാം കര്മഗതിസ്തു മാനുഷാണാമ്৷৷2.42৷৷

ജായതേ പുനരസൌ നിജാങ്ഗകൈ-

ര്ജൃമ്ഭതേ ജനിതഭീതി കമ്പതേ.

ഉല്ബണം ശ്വസിതി രോദിതി ജ്വരാ-
ത്പ്രാഗനേകശതദുഃഖഭാവിതഃ৷৷2.43৷৷

മൂലാധാരാത്പ്രഥമമുദിതോ യസ്തു ഭാവഃ പരാഖ്യഃ

പശ്ചാത്പശ്യന്ത്യഥ ഹൃദയഗോ ബുദ്ധിയുങ്മധ്യമാഖ്യഃ.

വക്ത്രേ വൈഖര്യഥ രുരുദിഷോരസ്യ ജന്തോഃ സുഷുമ്നാ
ബദ്ധസ്തസ്മാദ്ഭവതി പവനപ്രേരിതോ വര്ണസങ്ഘഃ৷৷2.44৷৷

സ്രോതോമാര്ഗസ്യാവിഭക്തത്വഹേതോ-

സ്തത്രാര്ണാനാം ജായതേ ന പ്രകാശഃ.

താവദ്യാവത്കണ്ഠമൂര്ധാദിഭേദോ
വര്ണവ്യക്തിസ്ഥാനസംസ്ഥാ യതോതഃ৷৷2.45৷৷

ജ്ഞാതാസ്മീതി യദാ ഭാവോ മനോഹംകാരബുദ്ധിമാന്.
ജാതശ്ചിത്പൂര്വകോ ജന്തോഃ സ ഭാവഃ ക്രമവര്ധിതഃ৷৷2.46৷৷

ബധ്നാതി മാതാപിത്രോസ്തു പൂര്വം ബന്ധുഷു ച ക്രമാത്.
സ പീത്വാ ബഹുശഃ സ്തന്യം മാതരം സ്തന്യദായിനീമ്৷৷2.47৷৷

ഇച്ഛന്നോദിതി താം വീക്ഷ്യ തത്ര സ്യാദിതരേതരമ്.
ബന്ധസ്തത്രാധികര്താരമതിസ്നിഗ്ധമനന്യഗമ്৷৷2.48৷৷

പിതരം വീക്ഷ്യ തത്രാപി തഥാ ഭ്രാതരമേവ ച.
പിതൃവ്യമാതുലാദീംശ്ച സമുദ്വീക്ഷ്യ പ്രമോദതേ৷৷2.49৷৷

ഏവം സംബന്ധസംസാരബാന്ധവോ വിസ്മരിഷ്യതി.
പൂര്വകര്മ ച ഗര്ഭസ്ഥിത്യുദ്ഭൂതക്ലേശമേവ ച৷৷2.50৷৷

അഥ സ്വമുത്താരയിതുമാഹ്വയേജ്ജനനീം മുഹുഃ.
അവൈശദ്യാന്മുഖസ്രോതോ മാര്ഗസ്യാവിശദാക്ഷരമ്৷৷2.51৷৷

അപ്യവ്യക്തം പ്രലപതി യദാ കുണ്ഡലിനീ തദാ.
മൂലാധാരാദ്വിസരതി സുഷുമ്നാ വേഷ്ടനീ മുഹുഃ৷৷2.52৷৷

ത്രിചതുഃപഞ്ചഷട്സപ്താഷ്ടമോ ദശമ ഏവ ച.
തഥാ ദ്വാദശപഞ്ചാശദ്ഭേദേന ഗുണയേത്ക്രമാത്৷৷2.53৷৷

യദാ ത്രിംശോഥ ഗുണയേത്തദാ ത്രിഗുണിതാ വിഭുഃ.
ശക്തിഃ കാമാഗ്നിനാദാത്മാ ഗൂഢമൂര്തിഃ പ്രതീയതേ৷৷2.54৷৷

തദാ താം താരമിത്യാഹുരോമാത്മേതി ബഹുശ്രുതാഃ.
താമേവ ശക്തിം ബ്രുവതേ ഹരേരാത്മേതി ചാപരേ৷৷2.55৷৷

ത്രിഗുണാ സാ ത്രിദോഷാ സാ ത്രിവര്ണാ സാ ത്രയീ ച സാ.
ത്രിലോകാ സാ ത്രിമൂര്തിഃ സാ ത്രിരേഖാ സാ വിശിഷ്യതേ৷৷2.56৷৷

ഏതേഷാം താരണാത്താരഃ ശക്തിസ്തദ്ധൃതശക്തിതഃ.
യദാ ചതുര്ധാ ഗുണിതാ സൂക്ഷ്മാദിസ്ഥാനവാചികാ৷৷2.57৷৷

വാചികാ ജാഗ്രദാദീനാം കരണാനാം ച സാ തദാ.
യദാ സാ പഞ്ചഗുണിതാ പഞ്ചപഞ്ചവിഭേദിനീ৷৷2.58৷৷

പഞ്ചാനാമക്ഷരാണാം ച വര്ണാനാം മരുതാം തഥാ.
ഗുണിതാ സാ യദാ ഷോഢാ കോശോര്മിരസഭേദിനീ৷৷2.59৷৷

തദാ ഷഡ്ഗുണിതാഖ്യസ്യ യന്ത്രസ്യ ച വിഭേദിനീ.
യദാ സാ സപ്തഗുണിതാ താരഹൃല്ലേഖയോസ്തദാ৷৷2.60৷৷

ഭേദൈരഹാദ്യൈഃ ശാന്താന്തൈര്ഭിദ്യതേ സപ്തഭിഃ പൃഥക്.
അകാരശ്ചാപ്യുകാരശ്ച മകാരോ ബിന്ദുരേവ ച৷৷2.61৷৷

നാദഃ ശക്തിശ്ച ശാന്തശ്ച താരഭേദാഃ സമീരിതാഃ.
ഹകാരരേഫമായാശ്ച ബിന്ദുനാദൌ തഥൈവ ച৷৷2.62৷৷

ശക്തിശാന്തൌ ച സംപ്രോക്താഃ ശക്തേര്ഭേദാശ്ച സപ്തധാ.
അങ്ഗേഭ്യോസ്യാസ്തു സപ്തഭ്യഃ സപ്തധാ ഭിദ്യതേ ജഗത്৷৷2.63৷৷

ലോകാദ്രിദ്വീപപാതാലസിന്ധുഗ്രഹമുനിസ്വരൈഃ.
ധാത്വാദിഭിസ്തഥാന്യൈശ്ച സപ്തസംഖ്യാപ്രഭേദകൈഃ৷৷2.64৷৷

യദാഷ്ടധാ സാ ഗുണിതാ തദാ പ്രകൃതിഭേദിനീ.
അഷ്ടാക്ഷരാ ഹി വസ്വാശാ മാതൃകാ മൂര്തിഭേദിനീ৷৷2.65৷৷

ദശധാ ഗുണിതാ നാഡീ മര്മാശാദിവിഭേദിനീ.
ദ്വാദശാത്മിക്യപി യദാ തദാ രാശ്യര്കമൂര്തിയുക്৷৷2.66৷৷

മന്ത്രം ച ദ്വാദശാര്ണാഖ്യമഭിധത്തേ സ്വരാനപി.
തത്സംഖ്യം ച തദാ യന്ത്രം ശക്തേസ്തദ്ഗുണിതാത്മകമ്৷৷2.67৷৷

പഞ്ചാശദംശഗുണിതാഥ യദാ ഭവേത്സാ

ദേവീ തദാത്മവിനിവേശിതദിവ്യഭാവാ.

സൌഷുമ്നവര്ത്മസുഷിരോദിതനാദസംഗാ-
ത്പഞ്ചാശദീരയതി പങ്ക്തിശ ഏവ വര്ണാന്৷৷2.68৷৷


ഇതി ശ്രീമത്പരമഹംസപരിവ്രാജകാചാര്യസ്യ

ശ്രീഗോവിന്ദഭഗവത്പൂജ്യപാദശിഷ്യസ്യ

ശ്രീമച്ഛംകരഭഗവതഃ കൃതൌ
പ്രപഞ്ചസാരേ ദ്വിതീയഃ പടലഃ৷৷