Comprehensive Texts

അഥ പുനരഭിവക്ഷ്യേ മന്ത്രമഷ്ടാക്ഷരാഖ്യം

സകലദുരിതദുഃഖധ്വാന്തസംഭേദഭാനുമ്.

പ്രണവഹൃദയനാരാവര്ണതോന്തേ യണാര്ണൌ
മപര ഇതി സമുദ്ദിഷ്ടോയമിഷ്ടാര്ഥദായീ৷৷19.1৷৷

താരഃ ശക്ത്യുത്ഥതയാ

നിര്ദിഷ്ടഃ സോഹമര്ഥകഃ പൂര്വമ്.

നാര്ണഃ പ്രതിഷേധാര്ഥോ
മോകാരശ്ചായമര്ഥകോ ഭവതി৷৷19.2৷৷

സലിലാനലപവനധരാഃ

ക്രമേണ നാരായണാക്ഷരാഃ പ്രോക്താഃ.

ചരമേരസ്തു വിഭക്തി-
വ്യക്ത്യര്ഥം ദര്ശിതസ്തദര്ഥാര്ഥേ৷৷19.3৷৷

ഋഷിരസ്യ മനോഃ സാധ്യനാരായണ ഇതീരിതഃ.
ഛന്ദശ്ച ദേവീ ഗായത്രീ പരമാത്മാ ച ദേവതാ৷৷19.4৷৷

അഥ ക്രുദ്ധമഹാവീരദ്യുസഹസ്രപദാദികൈഃ.
ഉല്കൈര്ജാതിയുതൈഃ കുര്യാത്പഞ്ചാങ്ഗാനി മനോഃ ക്രമാത്৷৷19.5৷৷

അഷ്ടാക്ഷരേണ വ്യസ്തേന കുര്യാദ്വാഷ്ടാങ്ഗകം സുധീഃ.
സഹൃച്ഛിരഃശിഖാവര്മനേത്രാസ്ത്രോദരപൃഷ്ഠകേ৷৷19.6৷৷

അര്കൌഘാഭം കിരീടാന്വിതമകരലസത്കുണ്ഡലം ദീപ്തിരാജ-

ത്കേയൂരം കൌസ്തുഭാഭാശബലരുചിരഹാരം സപീതാമ്ബരം ച.

നാനാരത്നാംശുഭിന്നാഭരണശതയുജം ശ്രീധരാശ്ലിഷ്ടപാര്ശ്വം
വന്ദേ ദോഃസക്തചക്രാമ്ബുരുഹദരഗദം വിശ്വവന്ദ്യം മുകുന്ദമ്৷৷19.7৷৷

സംദീക്ഷിതോ മനുമമും പ്രതിജപ്തുമിച്ഛ-

ന്കുര്യാന്നിജേന വപുഷൈവ തു യോഗപീഠമ്.

അംസോരുയുഗ്മപദമാനനനാഭിമൂല-
പാര്ശ്വദ്വയൈര്വിഹിതഗാത്രസമുജ്ജ്വലം ച৷৷19.8৷৷

മധ്യേനന്താദ്യൈരപി

സംജ്ഞാനാത്മാന്തികൈര്യജേന്മന്ത്രീ.

പീഠാഖ്യമന്ത്രപശ്ചിമ-
മഥ ഗന്ധാദ്യൈശ്ച സമ്യഗുപചാരൈഃ৷৷19.9৷৷

പ്രണവം ഹൃദയം ചൈവ പ്രോക്ത്വാ ഭഗവതേപദമ്.
വിഷ്ണവേ ച സമാഭാഷ്യ സര്വഭൂതാത്മനേപദമ്৷৷19.10৷৷

വാസുദേവായ സര്വാത്മസംയോഗപദമുച്ചരേത്.
യോഗപദ്മപദം പ്രോക്ത്വാ തതഃ പീഠാത്മനേ നമഃ৷৷19.11৷৷

അസ്ത്രമന്ത്രപ്രബദ്ധാശോ മന്ത്രവര്ണാംസ്തനൌ ന്യസേത്.
വിന്യസ്തൈര്യൈര്ഭവേന്മന്ത്രീ മന്ത്രവര്ണാത്മകോ ഹരിഃ৷৷19.12৷৷

ആധാരഹൃദ്വദനദോഃപദമൂലനാഭൌ

കണ്ഠേ സനാഭിഹൃദയസ്തനപാര്ശ്വപൃഷ്ഠേ.

കാസ്യേക്ഷണശ്രവണഗന്ധവഹേ ച ദോഃപ-
ത്സംധ്യങ്ഗുലീഷു ഹൃദി ധാതുഷു സാനിലേഷു৷৷19.13৷৷

മൂര്ധേക്ഷണാസ്യഹൃദയോദരസോരുജങ്ഘാ-

പാദദ്വയേഷു ലിപിശോ ന്യസതു ക്രമേണ.

ഗണ്ഡാംസകോരുചരണേഷു രഥാങ്ഗശങ്ഖ-
ശ്രീമദ്ഗദാമ്ബുജപദേഷു സമാഹിതാത്മാ৷৷19.14৷৷

തതോഷ്ടാക്ഷരപൂര്ത്യര്ഥം സ്മര്തവ്യോ ദ്വാദശാക്ഷരഃ.
മന്ത്രോ ദ്വാദശമൂര്തീസ്തു തത്പ്രഭിന്നാസ്തനൌ ന്യസേത്৷৷19.15৷৷

അഷ്ടപ്രകൃത്യാത്മകശ്ച സംപ്രോക്തോഷ്ടാക്ഷരോ മനുഃ.
അഷ്ടാനാം പ്രകൃതീനാം ച ചതുര്ണാമാത്മനാമപി৷৷19.16৷৷

ദ്വാദശാനാം തു സംയോഗോ മന്ത്രഃ സ്യാദ്ദ്വാദശാക്ഷരഃ.
ആദിത്യാ ദ്വാദശ പ്രോക്താ യുക്താ ദ്വാദശമൂര്തിഭിഃ৷৷19.17৷৷

കേശവാദിപ്രദിഷ്ടാനാം മൂര്തീനാം ദ്വാദശാദിതഃ.
ആദിസ്വരയുതാ ന്യസ്യേത്താഃ സ്യുര്ദ്വാദശ മൂര്തയഃ৷৷19.18৷৷

ലലാടോദരഹൃത്കണ്ഠദക്ഷപാര്ശ്വാംസതദ്ഗലേ.
തഥാ വാമത്രയേ പൃഷ്ഠേ കകുദോശ്ച യഥാക്രമമ്৷৷19.19৷৷

ദ്വാദശാക്ഷരമന്ത്രം ച മന്ത്രവിന്മൂര്ധ്നി വിന്യസേത്.
മൂര്ധസ്ഥോ വാസുദേവസ്തു വ്യാപ്നോതി സകലാം തനുമ്৷৷19.20৷৷

പുനസ്തത്പ്രതിപത്ത്യര്ഥം കിരീടാദിമനും ജപേത്.
കിരീടകേയൂരഹാരപദാന്യാഭാഷ്യ മന്ത്രവിത്৷৷19.21৷৷

മകാരാന്തേ കുണ്ഡലം ച ചക്രശങ്ഖഗദാദികമ്.
അബ്ജഹസ്തപദം പ്രോക്ത്വാ പീതാമ്ബരധരേതി ച৷৷19.22৷৷

ശ്രീവത്സാങ്കിതമാഭാഷ്യ വക്ഷഃസ്ഥലമഥോ വദേത്.
ശ്രീഭൂമിസഹിതം സ്വാത്മജ്യോതിര്ദ്വയമഥോ വദേത്৷৷19.23৷৷

ദീപ്തിമുക്താകരായേതി സഹസ്രാദിത്യതേജസേ.
ഹൃദന്തഃ പ്രണവാദിഃ സ്യാത്കിരീടാദിമനുഃ സ്വയമ്৷৷19.24৷৷

കൃത്വാ സ്ഥണ്ഡിലമസ്മി-

ന്നിക്ഷിപ്യ നിജാസികാം സമുപവിശ്യ.

പീഠാദികം നിജാങ്ഗേ
പ്രപൂജ്യ ഗന്ധാദിഭിഃ സുശുദ്ധമനാഃ৷৷19.25৷৷

സദ്വാദശാക്ഷരാന്തം

പ്രപൂജ്യ വിധിവത്കിരീടമന്ത്രേണ.

കുര്യാത്പുഷ്പാഞ്ജലിമപി
നിജദേഹേ പഞ്ചശോഥ വാ ത്രയശഃ৷৷19.26৷৷

ഇതി ദീക്ഷിതവിഹിതവിധിഃ

സംപ്രോക്തോഷ്ടാക്ഷരസ്യ മന്ത്രസ്യ.

ശുദ്ധാനാം വിമലധിയാം
ദീക്ഷാ പ്രതിവക്ഷ്യതേഥ സംക്ഷേപാത്৷৷19.27৷৷

കൃത്വാ ത്രിഗുണിതാദീനാമേകം മണ്ഡലമുജ്ജ്വലമ്.
ആത്മാര്ചനോക്തവിധിനാ ശക്തിഭിഃ പീഠമര്ചയേത്৷৷19.28৷৷

വിമലോത്കര്ഷിണീ ജ്ഞാനാ ക്രിയാ യോഗേതി ശക്തയഃ.
പ്രഹ്വീ സത്യാ തഥേശാനാനുഗ്രഹാ നവമീ തഥാ৷৷19.29৷৷

നിധായ കലശം തത്ര പഞ്ചഗവ്യേന പൂരയേത്.
പയോഭിര്വാ ഗവാം പ്രോക്തൈഃ ക്വഥിതൈര്വാഷ്ടഗന്ധകൈഃ৷৷19.30৷৷

അഷ്ടാക്ഷരാങ്ഗൈരഷ്ടാഷ്ടവര്ണൈരഷ്ടാക്ഷരാന്വിതൈഃ.

ദലമൂലേ യജേദ്ഭൂയോ വാസുദേവാദികാന്ക്രമാത്.
സശക്തികാംസ്തതോ ബാഹ്യേ സംപൂജ്യാ ഹരിഹേതയഃ৷৷19.31৷৷

ചക്രസശങ്ഖഗദാമ്ബുജ-

കൌസ്തുഭശാര്ങ്ഗാഃ സഖങ്ഗവനമാലാഃ.

രക്താച്ഛപീതകനക-
ശ്യാമലകൃഷ്ണദ്യുശുക്ലഭാസഃ സ്യുഃ৷৷19.32৷৷

ധ്വജശ്ച വൈനതേയശ്ച ശങ്ഖപദ്മൌ ദിഗാശ്രിതാഃ.
വിഘ്നാര്യകൌ തഥാ ദുര്ഗാവിഷ്വക്സേനൌ വിദിഗ്ഗതാഃ৷৷19.33৷৷

ധ്വജഃ ശ്യാമോ വിപോ രക്തോ നിധീ ശുക്ലാരുണപ്രഭൌ.
അരുണശ്യാമലശ്യാമപീതാ വിഘ്നാദയോ മതാഃ৷৷19.34৷৷

ഇന്ദ്രാദയസ്തദ്ബഹിശ്ച പൂജ്യാ ഗന്ധാദിഭിഃ ക്രമാത്.
ഇതി വിഷ്ണോര്വിധാനം തു പഞ്ചാവരണമുച്യതേ৷৷19.35৷৷

ഏവമഭ്യര്ചിതേ വിഷ്ണാവുപചാരൈസ്തു പൂര്വവത്.
അഗ്നിമാധായ കുണ്ഡേ തു ബ്രഹ്മയാഗസമീരിതൈഃ৷৷19.36৷৷

ജുഹുയാദഷ്ടഭിര്ദ്രവ്യൈര്മനുനാഷ്ടാക്ഷരേണ തു.
പൃഥഗഷ്ടശതാവൃത്ത്യാ ഹുത്വാ ദത്വാ ബലിം തതഃ৷৷19.37৷৷

അഭിഷിച്യ ഗുരുഃ ശിഷ്യം പ്രവദേത്പൂര്വവന്മനുമ്.

ദ്വാത്രിംശല്ലക്ഷമാനേന സ തു മന്ത്രം ജപേത്തതഃ.
തദര്ധസംഖ്യകം വാപി ശുദ്ധാചാരോ ജിതേന്ദ്രിയഃ৷৷19.38৷৷

പദ്മാസനഃ പ്രാഗ്വദനോപ്രലാപീ

തന്മാനസസ്തര്ജനിവര്ജിതാഭിഃ.

അക്ഷസ്രജോ വാങ്ഗുലിഭിര്ജപേത
നാതിദ്രുതം നാതിവിലമ്ബിതം ച৷৷19.39৷৷

പ്രാഗീരിതൈരപി ജുഹോതു ദശാംശകം വാ

ദ്രവ്യൈഃ ശുഭൈഃ സരസിജൈര്മധുരാപ്ലുതൈര്വാ.

രത്നാംശുകപ്രവരകാഞ്ചനഗോമഹീഭി-
ര്ധാന്യൈര്യഥാവിഭവതഃ പ്രയജേദ്ഗുരൂംശ്ച৷৷19.40৷৷

വിപ്രാന്പ്രതര്പ്യ വിഭവൈരഥ മന്ത്രജാപീ

സംഹ്ലാദയേജ്ജപവിധിം ച തതഃ ക്രമേണ.

നിത്യാര്ചനാ ച വിഹിതാ വിധിനാമുനൈവ
പ്രോക്തക്രമേണ വിദധാത്വഥ വാത്മപൂജാമ്৷৷19.41৷৷

ഇതി ജപഹുതാര്ചനാദ്യൈ-

ര്മന്ത്രീ യോഷ്ടാക്ഷരം സമഭ്യസ്യേത്.

സ ത്വൈഹികീം ച സിദ്ധിം
സംപ്രാപ്യാന്തേ പ്രയാതി പരമപദമ്৷৷19.42৷৷

അങ്ഗാനി പൂര്വം ത്വഥ മൂര്തിശക്തീഃ

സകേശവാദീംശ്ച പുരംദരാദീന്.

സമര്ചയേദ്യസ്തു വിധാനമേത-
ന്നരോചിരാത്കാങ്ക്ഷിതമേതി കാമമ്৷৷19.43৷৷

യഷ്ടവ്യഃ സ്യാദ്വാസുദേവാദിരാദൌ

ചക്രാദ്യാഃ കേത്വാദികാഃ കേശവാദ്യാഃ.

ഇന്ദ്രാദ്യാശ്ചേത്യേവമേവ പ്രദിഷ്ടം
തുഷ്ട്യായുഃശ്രീകീര്ത്തിസിദ്ധ്യൈ വിധാനമ്৷৷19.44৷৷

സ വാസുദേവാദികമര്ചയിത്വാ

ഭൂയോ ധ്വജാദീംശ്ച പുരംദരാദീന്.

ക്രമേണ വിദ്വാന്വിധിനാര്ചയീതേ-
ത്യയം ക്രമശ്ച ത്രിദശാഭിപൂജ്യഃ৷৷19.45৷৷

ഇത്യുക്തവിധിചതുഷ്കേ

പൂജയിതുരഥൈകമപി യഥാശക്തി.

അചിരേണ ഭവതി ലക്ഷ്മീ-
ര്ഹസ്തഗതാ സകലവര്ഗസിദ്ധികരീ৷৷19.46৷৷

അഷ്ടാക്ഷരാക്ഷരാഷ്ടക-

മൂര്തിവിധാനാനി ഭേദഭിന്നാനി.

വക്ഷ്യാമ്യര്ചയിതൃാം
വാഞ്ഛിതസകലാര്ഥസാധനാനി സദാ৷৷19.47৷৷

സിന്ദൂരകുന്ദകരവിന്ദകബന്ധുജീവ-

കാശ്മീരപദ്മമകരന്ദരുചഃ ക്രമേണ.

നീലോത്പലാമ്ബുരുഹരാഗസമാനവര്ണാഃ
സ്യുര്മൂര്തയോഷ്ട കഥിതാ മനുവര്ണജാതാഃ৷৷19.48৷৷

അരിദരഗദാബ്ജഹസ്താഃ

സര്വാസ്തു നകാരമോര്ണയോര്മന്ത്രീ.

ശങ്ഖാരിഗദാബ്ജകരേ
ലക്ഷണമന്യത്സമാനരൂപം സ്യാത്৷৷19.49৷৷

യാ മൂര്തിരര്ച്യതേസ്യ

വ്രജന്തി പരിവാരിതാം തദവശിഷ്ടാഃ.

അവശിഷ്ടേന്ത്യേഥാംശേ
സ്വയം ച പരിവാരിതാം പ്രയാതി തദാ৷৷19.50৷৷

ഇയമേവാവൃതിരധികാ

ധ്രുവജേ ധ്രുവജാത്പുരാ സമുദ്ദിഷ്ടാത്.

ഭവതി വിധാനാദിതി പുന-
രേഷാം പ്രഥമം വിധാനമുദ്ദിഷ്ടമ്৷৷19.51৷৷

അഥ ദ്വിതീയാക്ഷരതോങ്ഗതോന്തേ

വര്ണാഷ്ടമൂര്തീരപി മൂര്തിശക്തീഃ.

യജേദ്വിധാനേ ച സകേതുലോക-
പാലാദികാനുക്തവിധാനക്ലൃപ്ത്യാ৷৷19.52৷৷

മോകാരജേ രതിധൃതീ ച സകാന്തിതുഷ്ടി-

പുഷ്ടിസ്മൃതീരപി ച ദീപ്ത്യഭിധാം ച കീര്ത്തിമ്.

കേത്വാദികം ച സശതക്രതുപൂര്വകം ച
സംപൂജയേദ്വിമലധീഃ പുനരന്വിതോന്തേ৷৷19.53৷৷

നാകാരജേങ്ഗതോന്തേ

പ്രപൂജയേന്മൂര്തിശക്തിലോകേശാന്.

രാവര്ണജേങ്ഗമൂര്തി-
ശ്രീഭൂമായാമനോന്മനീസ്തദനു৷৷19.54৷৷

ഹ്രീഃ ശ്രീ രതിഃ സപുഷ്ടി-

ര്മോഹനിമായേ മഹാദിയോഗാദ്യേ.

മായേ ച തൃതീയാവൃതി-
രന്യദശേഷം പുരൈവ നിര്ദിഷ്ടമ്৷৷19.55৷৷

യകാരജേരിശങ്ഖൌ ച സഗദാഹലശാര്ങ്ഗകാഃ.
മുസലഃ ഖങ്ഗശൂലൌ ച തൃതീയാ സാക്ഷരോദ്ഭവേ৷৷19.56৷৷

ശേഷോ വാസുകിതക്ഷക-

കാര്കോടകപങ്കജമഹാപദ്മാഃ.

വരപാലഗുലികസംജ്ഞാ-
സ്തൃതീയമന്യത്സമം വിധാനേന്ത്യേ৷৷19.57৷৷

അങ്ഗൈഃ പ്രഥമാവരണം

മൂര്തിഭിരപി ശക്തിഭിര്ദ്വിതീയമപി.

അന്യൈഃ കേശവകേത്വാ-
ദിഭ്യാം സ്യാത്പഞ്ചമം ച മത്സ്യാദ്യൈഃ৷৷19.58৷৷

മത്സ്യഃ കൂര്മവരാഹൌ

നൃസിംഹകുബ്ജത്രിരാമകൃഷ്ണാശ്ച.

കല്കിഃ സാനന്താത്മാ
പുനരമൃതാത്മാ ച ഷഷ്ഠമഹിപാദ്യൈഃ৷৷19.59৷৷

സപ്തമമപി ലോകേശൈ-

രഷ്ടമമപി തദായുധൈശ്ച സംപ്രോക്തമ്.

പ്രാഗുക്തേഷു വിധാനേ-
ഷ്വാലക്ഷ്യം നോക്തമത്ര യത്തദപി৷৷19.60৷৷

അഷ്ടാക്ഷരാക്ഷരവിധാനചതുഷ്കയുഗ്മം

പ്രോക്തക്രമേണ വിധിനാഭിയജേദ്യ ഏനമ്.

ഭക്ത്യാ മുകുന്ദമനുജാപരതോ നരാഗ്ര്യഃ
പ്രാപ്നോതി വാഞ്ഛിതമയത്നത ഏവ കാമമ്৷৷19.61৷৷


ഇതി ശ്രീമത്പരമഹംസപരിവ്രാജകാചാര്യസ്യ

ശ്രീഗോവിന്ദഭഗവത്പൂജ്യപാദശിഷ്യസ്യ

ശ്രീമച്ഛംകരഭഗവതഃ കൃതൌ
പ്രപഞ്ചസാരേ ഏകോനവിംശഃ പടലഃ৷৷